Nauka rzutu odbywa się etapami;
1. nauczanie rozbiegu lub obrotu, uwzględniając pozycję gracza na boisku przebiega w następującej kolejności:
- wykonywanie próbnego rozbiegu lub obrotu na boisku (niedowidzący wykonują ćwiczenia bez oston na oczy),
- łączenie rozbiegu (obrotu) z zamachem - ćwiczenie wykonywane bez pitki,
- j.w. tylko dodany jest ruch imitujący rzut,
- zabawy z piłkami: krążenia piłką wokół tułowia, między nogami, trzymanie piłki jednorącz i przerzucanie nad głową do drugiej ręki itp.,
- próby wykonania rzutu z miejsca - raz jedna ręką raz drugą,
- rzut z rozbiegu (obrotu) - łączenie rozbiegu z zamachem i wyrzutem piłki,
- j.w., tylko osoby niedowidzące wykonują ćwiczenie w osłonach na oczy,
2. kształtowanie siły ogólnej i specjalnej zawodników z wykorzystaniem najczęściej siłowni, np. na atlasie (siła ogólna) oraz wykorzystując różnego rodzaju przybory i przedmioty np. hantle, piłki lekarskie (siła specjalna),
3. nauczanie i doskonalenie kierunku rzutu,
4. doskonalenie rzutów karnych - nauczamy zawodnika trafiać precyzyjnie w wyznaczone punkty bramki (najczęściej jeden z narożników). Rzuty karne stanowią dużą szansę na zdobycie punktu przy jednym zawodniku broniącym i mogą decydować o wyniku meczu,
4. przygotowanie taktyczne
* taktyka gry
grając w goalballa każdy zawodnik broni i atakuje, a zadaniem drużyny jest zdobycie bramki przy jednoczesnej skutecznej obronie własnej. Duży wpływ na sukces zespołu ma taktyka gry w obronie jak i w ataku. Znajomość silnych stron własnej drużyny, jak również posiadanie jak najwięcej informacji o drużynie przeciwnej oraz zrozumienie ogólnych zasad skuteczności gry jest podstawą racjonalnych założeń strategicznych. Koncepcja taktyczna uzależniona jest od poziomu wyszkolenia zawodników w zakresie ataku i obrony, umiejętności lokalizacji dźwięków i orientacji przestrzennej oraz ogólnej sprawności fizycznej,
• taktyka ataku
stosowanie i utrzymanie różnorodnych technik rzutów zwiększa możliwości drużyny atakującej. Zawodnik utrzymuje maksymalny poziom koncentracji jedynie przez kilka lub kilkanaście sekund. W czasie jednej potowy meczu zawodnicy bronią przeciętnie ok. 20-30 strzałów, tj. 3-4 w ciągu minuty. Doświadczony obrońca śledząc słuchem przebieg rytmicznie prowadzonej gry, potrafi przewidzieć moment wyrzucania piłki przez przeciwnika z dokładnością do jednej sekundy i odpowiednio szybko zareagować. Stosowanie natychmiastowego ataku, po każdej obronie, zakończone szybkim przejęciem pitki lub zwolnieniem rytmu gry po kilku szybkich atakach, zwiększa prawdopodobieństwo zdobycia bramki. Korzystną taktyką drużyny broniącej się przed bardzo silnym atakiem przeciwnika jest możliwe jak największe zwalnianie tempa gry, poprzez maksymalne wykorzystanie czasu 10 s do oddania rzutu. Zmniejsza to liczbę rzutów oraz prawdopodobieństwo utraty bramki (Bolach 1986,1994a).
Aby zawodnicy mogli wykorzystywać wszystkie formy ataku, powinni wcześniej opanować umiejętność precyzyjnych podań pomiędzy zawodnikami drużyny oraz nauczyć się operowania ustalonymi wcześniej systemami dźwiękowymi, wspomagającymi dokładność podań i szybkie komunikowanie się miedzy sobą (np. pstrykanie palcami, stukanie w podłogę, klaskanie itp.). Umiejętne wychwytywanie i rozgrywanie piłki przyczynia się do poprawy skuteczności ataku,
• taktyka obrony
Fot. 33. Klasyczna obrona wykorzystywana w grze defensywnej w goalballa - zawodnik środkowy (wysunięty przed skrzydłowych) odpowiada za obronę większości piłek Foto: J. Krzak.
typowa obrona zespołowa to „obrona klasyczna” (fot. 33), która polega na ustawieniu najlepszego obrońcy w środku pola linii obrony, a dwóch silnie atakujących, ale gorzej broniących na skrzydłach, cofniętych o 1,5 m do tyłu w stosunku do obrońcy środkowego. Rola gracza środkowego sprowadza się głównie do działań obronnych. Wykonuje on stosunkowo rzadko rzuty na bramkę przeciwnika (Bolach 1986, 1994a, Podleśny i Szczygieł 1989).
Istotne w doskonaleniu taktyki gry jest kształtowanie wszechstronności gry zawodnika środkowego. W sytuacji, gdy środkowy obrońca potrafi zaskoczyć przeciwnika szybkim atakiem z miejsca po dokładnej obronie, a ofensywni zawodnicy skrzydłowi poszerzą swój zakres obrony o asekurację zawodnika środkowego, znacznie wzrasta potencjał drużyny.
Drugim systemem obrony jest tzw. „obrona w linii”. Taki system jest preferowany, gdy umiejętności obronne zawodników są zbliżone - cała strefa obrony podzielona jest na trzy równe pola.
321