skanowanie0013 3

IM WERONIKA CłlAŃSKA

należy podjąć wszelkie dostępne środki, zarówno zwyczajne, jak i nadzwyczajne,

w celu podtrzymania żyda. Dla porównania, tylko 1,8% australijskich lekany było lego samego zdania.

28 (37,9%) polskich kkąizy przyznało, że co najmniej raz-w swojej karierze zawodowej zalecili zastosowanie pi^ail maksimum wysiłków dla podtrzyma- -nia życfa noworodka.^-* ~

Badanych poproszono o odpowiedź nu pytanie, czy gdyby zaszła konieczność podjęcia decyzji o kontynuowaniu bądź przerwaniuleczenia uważaliby za.slu.sznc skonsulłowanic-swojej decyzji. Aż-73 osoby (99,0%) odpowiedziały, iż zasięgnęłyby opinii innego lekarza. Tylko 6 (8,1%) lekarzy uważało za stosowne skonsultowanie swojej decyzji z rodzicami dziecka (dla porównania, aż 90,1% lekarzy australijskich było zdania, iż decyzja lego rodzaju powinna być omówiona z rodzicami dziecka). Trzech (43%) spośród badanych zasięgnęłoby opinii pielęgniarki. Komentując te wyniki, Szawarski i Tulczyński napisali:

„Więłszott społićnJ przebadanych piw* nas pobkkfa lekaizy zdaje się traktować lego rodzajułeczcme jako czysto medyczną decyzję, którą rozważać i dyskutować mogą tył-" ko lekarze, U»n?n aię.iżpielęgnlarkHrodzicc, jako nic należący do kategorii kompetentnych profesjonalistów, nic powinni mleć głosu w tej sprawie. Polscy lekarze wyraźnie nic rozumieją, lź fakt bycia autorytetem w dziedzinie medycyny nic oznacza bycia autorytetem w dziedzinie etyki’⁰*..____    \"i.

Na pytanie, czy odczuwają .pQlizebę.zmiao w prawic regulujących postępowanie w przypadkach dętko upośledzonych dzieci. 37 (50%) polskich Ickarry od-powiedziafojKzccząco, 28 (373%) nic udzieliło żadnej odpowiedzi. TJrUco 9 (123%) wyraziło przekonanie o potrzebie dokonania zmian w przepisach prawa. Pojawiły się również takie komentarze: „Nic znam prawnych regulacji”, „Kryte-ria^tygne oraz ocena-szans dziecka ją przeżycie są jedynymi kryteriami, jakimi kieruję się w mojej pracy”.

' Podsumowując uzyskane wyniki, Szawarski i TUIczyński napisali:

-Nasze bniliinle ujawniło głęboko zakorzenione wjrrid polskich lekarzy paternalistyczne podojźde, (...) jak równie* nnibiwaluniny stosunek do istniejących w Poljće rćgufacjf ~ prawnych. Poddani Badaniu lekarze australijscy wykazywali znajomość przepisów pra- “ wnych; de monatrowali tukźo jasną, pozytywną bądź negatywną, postawę wobec nich.

W przedwicrisane dp mch połtcy lekane biotągr udział w naszym badaniu wydawalieię bądź nieświadomi bądź mylnie przekonani o obowiązujących regulacjach prawnych*⁰.

Omawiane badanie spotkało się z dużą niechęcią ze strony środowiska lekarskiego. Ankietę skrytykowano jako rodzaj niestosownego wywlekania na światło dzienne tajemnic lekarskich. Wielu lekarzy było zdania, iż szczegóły dotyczące ³² Z. Szawarski, A. TUIczyński, 7ttaonmi of Dtfteih* Newboms - a Surwy of Pediairtctaw In Pdtand, Journal of Mcdicai Ethica" 1988, Ł 14, nr I, s. 13.

” Ibidem, s. 16.

uyt>u podejmowania lego rodzaju decyli powinny pozować w musach szpitalnych. Chęć uczynienia ich przedmiotem piWirznej debaty uznali za przejaw nic-^bzasadnioncj ciekawości i próbę ingerencji w ich zawodowe kompetencje.

Stan poUUęJ bioetyki

Brak zainteresowania bioetyką przejawia także polskie społeczeństwo. Jedy-• nym problemem z zakresu etyki medycznej, który cyklicznie pojawia się na la-' mach polskich gnzel, jest aborcja. Owo zainteresowanie nic wypływa jednakże ; z chęci przybliżenia niezwykle złożonego moralnego dylematu. Najczęściej stanowi jedynie element gry politycznej. Większość polskich partii traktuje temat aborcji jako kartę przetargową w walce o poparcie społeczne.

Kondycję polskiej bioetyki najlepiej ilustruje fragment artykułu zamieszczonego w „Gazecie Wyborczej":

JLckMna przyzwyczaili ńę do pewnych nityuwwydl zachowań. Środowisko martycnii! Ucupia tlf rmj m afcooomicznyui przetrwaniu Nk imtimwta uę wad tym. czy b» tankowiec mógjby być dewcą narządów. ft> Tik więrtu w 1993c.pWma»Merlkur» rc-dagowanego pram *. Tbmaera Dugk (MCfdyS aamicrjotofa w Centrum Zdrowia Drtrrtn. dzai dyrektora dpeOęcty tuwpifjnm w Whraawte) ak ma żadnego forum uyinuny poglądów między pmdrt—irirhmi gęgi bfcikinj i MtytrUnw) Nw Mare-je ngflhmńsiodowy komitet etyczny, k»6ry cySmly opńia w UudayOi Nuliirti ma-dycurydi. Są tytko gremia uczonych przy ocŁtócych ucrdnuch madyrjaycń zajm^ąca się opiniowaniem poncrcgfltnydi projektów badawczych. |-1

Na wafzzawskMj Akademii Medycznej prowadzi >i( szczątkowe nauczanie bioetyki fofckiego lekarza uczy się wyłącznie, jak walczyć z chorobami, a nie tego, jak rozmawiać z chorym o umieraniu, jak przegrywać walkę ze śmiercią, czym różni się zabicie chorego od zaniechania leczenia"*. '

W Polsce wciąż jeszcze obecne Jest podejście paternalistyczne, wyrażające się przekonaniem,Iż o sprawuęh związanych z medycyną powinni debatować wyłącznie lekarze. Brak wiedzy z dz(edzio)Łctykl oraz ciągłe zmiany składu gremiów decyzyjnych powodują, że większość ustajeń ma charakter doraźny.

Brak jasnego stanowisku kolejnych rządów w dziedzinie polityki zdrowotnej, a takie administracyjny chaos związany z reformą służby zdrowia uniemożliwiają podjęcie jakiejkolwiek raeczowej dyskusji w sprawach bioetyki. Niemożliwość przewidzenia zarówno wysokości nakładów, jak również priorytetów w dziedzinie ochrony zdrowia, czyni tego rodzaju dyskusję bezprzedmiotową.

Pewne zainteresowanie pioblemami bioetyki wymuszone zostało staraniami Polski o przyjęcie do Unii Europejskiej. Pod koniec września 1999 r. z inicjatywy sejmowej komisji sprawiedliwości oraz UNICEF odbyła się w Warszawie konie

^M S. Zagórski Świętość pnedm jakości, „Gazeta Wyborcza-. 17-18 ttpca 1999. dział: Gazeta Świąteczna, *. 20.