skanowanie0068 3

w j xtw. t,unucnv-ji aiiiialy wxi^yuij, ivciici ućuu-    iwu^uw na /.ćtbćtuću:n introjtJKcji ^uwcwru^trzTiicnia). W Dorosłym za

miast jest przerywanie kontaktu wzrokowego, spoglądanie ,,znudzonym^,^fe;-- Wiera się wszystko to, co jest związane z autonomiczną, obiektywną oce-wzrokiem, patrzenie na zegarek itd.    rzeczywistości. Wreszcie w Dziecku tkwią archaiczne stany emocjo-

•|||?.Sⁿalne_> związane z emocjonalnymi przeżyciami z okresu wczesnego dzie-% |yt5;- ciństwa. Jest to, jak widać, dość wierne odwzorowanie psychoanalitycz-

..    .    i . i    : klP^go podziału jaźni na id, ego i superego.

u.o. komunikowanie się normalne i zaburzone    w T._QAj_a: -,_rłn„ •; _    ,    . , . ,    ,

^    ^w każdej sytuacji, a zwłaszcza w relacjach interpersonalnych, owe

• wybrane koncepcje    | ^tetrzy stany ego mogą się ujawniać i uruchamiać zróżnicowane wzorce za-

*1 PpŁ^ch⁰wań. Jest to konsekwencją faktu, iż każdy z nas nosi w sobie wzory Używanie słów takich jak „normalne" bądź „zaburzone" nie tylko w od* g| _zachowań, które odzwierciedlają stany ego naszych rodziców (bądź ich niesieniu do procesu komunikowania się, lecz również do każdego innego ||g _{substytut6w)> nasze własne stany ego}. _{z okresu} dzieciństwa i wreszcie procesu, implikuje pytanie o kryterium różnicowania między tym, co gjg_stany ego odzwierciedlające naszą zdolność do obiektywnego spostrzega-normalne, a tym, co zaburzone. W większości przypadków brak dotych-g g^_ia { adekwatnego reagowania. Wszystkie te zachowania mogą zostać czas zgody w ustaleniu takiego kryterium. Zazwyczaj natomiast kry-; ^-zaktywizowane, skoro tylko pojawią się odpowiednie okoliczności terium to stanowi konsekwencję określonego sposobu analizy danego zja-; m _{Berne zastr}zega _jednak _wyrażnie> że takie terminy, jak Rodzic Do-wiska. Również komunikowanie się jest procesem, przy którego analizie ||; _{rosły C2y Dzieck0( nie mają tu} dodatkowych znaczeń (zwłaszcza pejora-ma zastosowanie powyższa prawidłowość, toteż wydaje się pożądane, gg tywnych), łecz po prostu okreśłają „miejsca” narodzin danej reakcji .Tak przedstawienie problemu na przykładzie niektórych koncepcji zachowań Ęg.. _{więc okreś}i_enie „Dziecko” nie jest używane w celu stwierdzenia, że ktoś interpersonalnych.    Jjy zachowuje się dziecinnie. W wielu przypadkach owo Dziecko w człowie-

■ .

1 • ku jest najbardziej wartościową częścią osobowości, ponieważ wnosi do

G.3.1. Analiza transakcyjna

jpH życia wdzięk, przyjemność i twórczość. W systemie pojęć analizy transie akcyjnej nie ma również takich pojęć jak dojrzałość bądź niedojrzałość, Dokładnie rzecz biorąc, analiza transakcyjna powstała dla potrzeb psy- fe ponieważ z założeń wynika, że oprócz Dziecka każdy nosi w sobie rów-choterapii grupowej. Jej twórcą był nie żyjący już Erie Berne, psychiatra . nież Dorosłego. Jeśli czyjeś zachowanie jest zdominowane przez Dziecko, o nastawieniu psychoanalitycznym. Tworząc założenia analizy transak- | oznacza to tylko tyle, że Dorosły winien być u tego człowieka zaktywi-cyjnej, Berne korzystał z ustaleń teorii psychodynamicznych, głownio zowany i wydobyty na powierzchnię. Może również zaistnieć sytuacja psychoanalitycznych, oraz teorii gier i pełnienia ról.    1 odwrotna, gdy Dorosły całkowicie majoryzuje funkcjonowanie jednostki,

/ skutki.

Zarówno Rodzic, jak i Dziecko mogą się ujawniać w dwóch formach. | W przypadku Rodzica są to formy: bezpośrednia i pośrednia. Bezpośrednia polega na tym, że zachowanie jawi się jako aktywny stan ego, a czło-

j|? wiek reaguje tak jak rzeczywiście reagowali jego własny ojciec bądź matka. Forma pośrednia oznacza, że człowiek zachowuje się tak, jak tego nem psychiki), pojawiające się na zasadzie swoistego automatyzmu. Każ- g wymagali od niego rodzice: podporządkowuje się ich wymaganiom. Rów-da jednostka może przechodzić mniej lub bardziej swobodnie od jedne- g nież Dziecko ujawnia się w dwóch formach: Dziecka, które się przysto-

Punktem wyjścia jego koncepcji są założenia dotyczące „stanów ego” | / i wówczas dla przywrócenia równowagi konieczna jest aktywizacja (Berne, 1980). Jego zdaniem stan ego „może być określony fenomenolo- i Dziecka. Zdarza się także, iż ktoś jest w stanie utrzymywać swe zacho-gicznie jako spójny system uczuć, operacyjnie zaś — jako zbiór spój- | wanie pod kontrolą Dorosłego przez dłuższy czas, aż przy jakiejś okazji nych wzorów zachowań” (s. 23). Prościej mówiąc, jest to system uczuć | ucieka spod tej kontroli Dziecko, co powoduje często dość opłakane powiązany z odpowiadającym mu zbiorem wzorów zachowań. Każdy z nas dysponuje ograniczonym zasobem takich wzorców i zgodnie z nimi funkcjonuje. Wszelkie możliwe zachowania tego typu Berne dzieli na trzy główne grupy, określone przez niego jako stany ego. Każdy stan zawiera w sobie pewien wzorzec psychiki, którego wyrazem są określone zachowania (bądź też zachowania te są skojarzone z takim właśnie sta-

go stanu ego do innego, a tym samym ujawniać zróżnicowane zachowanie wobec tego samego bodźca, zależnie od swej pozycji wyjściowej (stanu ego) w danym momencie.

Owe trzy stany ego nazywa Berne umownie Rodzicem, Dorosłym i Dzieckiem. Rodzic obejmuje wszystkie te stany psychiczne (i związane z nimi zachowania), które w dzieciństwie zostały bezkrytycznie przejęte

sowało i Dziecka naturalnego. Ta pierwsza forma obejmuje zachowania, gy które ujawniają modyfikujący wpływ rodziców na naturalne zachowanie dziecka. Są to zachowania, jakich oczekiwali od niego rodzice (np. „bądź _: grzeczny”). Może się również zaadaptować poprzez wycofanie się bądź ; wypłakanie. W każdym jednak przypadku wpływ Rodzica jest przyczyną, skutkiem zaś — Dziecko przystosowane. Natomiast Dziecko natu