Kredyty i pożyczki.
Jedną z podstawowych funkcji banków jest funkcja kredytodawcy i pożyczkodawcy.
Banki nie tylko udzielają kredytów i pożyczek w walucie krajowej i obcej, ale mogą też kredyty i pożyczki zaciągać.
Zarówno kredyty jak i pożyczki należą do kategorii stosunków umownych. Kredytu i pożyczki nie można jednak utożsamiać, gdyż są to dwie różne umowy.
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Obie umowy wykazuję podobieństwa i różnice.
Cechą wspólną obu umów jest ich konsensualny charakter, gdyż dochodzą do skutku w momencie ich podpisania. Są umowami dwustronnie zobowiązującymi, Są odpłatne, choć umowa pożyczki może być nieodpłatna.
Różnic j est znacznie więcej.
Umowa kredytu jest umową kwalifikowaną, gdyż podmiotem udzielającym kredytu może być tylko bank. W przypadku umowy pożyczki nie ma żadnych ograniczeń co do podmiotów udzielających pożyczki. Umowa kredytowa dotyczyć może wyłącznie środków pieniężnych, natomiast pożyczka dotyczyć może również rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Istotą umowy kredytowej jest oddanie do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, podczas gdy z pożyczką wiąże się przeniesienie własności środków pieniężnych.
Pożyczka może być udzielona na czas oznaczony bądź nieoznaczony, kredyt - tylko na czas oznaczony.
Sposób wykorzystania środków pieniężnych nie należy do elementów istotnych umowy . pożyczki, umowa kredytu bankowego powinna natomiast określać warunki korzystania ze środków otrzymanych przez kredytobiorcę.
Obie umowy różnią się też w zakresie odpłatności. Umowa pożyczki może być umową odpłatną bądź nieodpłatną, umowa kredytowa zawsze jest umową odpłatną, a formami odpłatności są: odsetki oraz prowizja.
Prowizja jest należnością związaną z kwotą kredytu przyznanego, ustaloną w umowie kredytowej jako określony procent tej kwoty'. Zapłata prowizji na rzecz kredytodawcy (banku) związana jest z faktem zawarcia umowy kredytowej. Oprocentowanie jest natomiast zapłatą związaną z kwotą kredytu wykorzystanego i jest uzależnione od kwoty kredytu wykorzystanego, od czasu, w którym kredytobiorca korzysta z kredytu oraz od wysokości stopy oprocentowania.
Prawo bankowe wymaga, aby kredyty były właściwie zabezpieczone, co wyraża się w realizacji trzech zasad :