Silniki spalinowe 1

—    odkształcenia i drgania (kadłub, głowica, pokrywy i miejsca mocowania silnika — obliczenia prowadzone są metodami elementów skończonych),

—    dynamikę i wymianę czynników gazowych (powietrza, spalin),

—    napęd i dynamikę układu rozrządu,

—    łożyska główne i korbowodowe,

—    układ chłodzenia — wewnętrzny i zewnętrzny,

—    układ zasilania,

—    układ rozruchowy,

—    drgania skrętne wału korbowego i ewentualne naprężenia pochodzące

od tych drgań,    '

—    układ doładowania,

—    poprzeczne ruchy tłoka w cylindrze i inne.

Po zatwierdzeniu projektu wstępnego przystępuje się do opracowania projektu technicznego, obejmującego poza rysunkami zestawieniowymi także rysunki zespołów oraz rysunki wykonawcze wszystkich części silnika. Ustala się materiały, technologię wykonania, tolerancje, przeprowadza już w miarę dokładnie obliczenia kształtu, kinematyczne i dynamiczne, obliczenia cieplne i wytrzymałościowe. Istotnym elementem tej fazy projektu jest ustalenie tolerancji, co jest związane zarówno z planowanym okresem międzynaprawczym silnika, jak i z możliwościami produkcyjnymi (obrabiarkami).

W zależności od zastosowania i wielkości silnika jest on wyposażony w różnego rodzaju układy o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Przegląd tych układów znajdzie Czytelnik na rys. 1.5.

Na podstawie rysunków wykonawczych sporządza się zwykle zestawienie kontrolne, które polega na tym, że „składa” się silnik, rysując poszczególne części wg wymiarów wskazanych na rysunkach. W wyniku tego unika się błędów wymiarowych, które często spotyka się na rysunkach wykonawczych.

Do projektu technicznego włącza się nieraz projekt jednocylindrowego silnika, który służy do badań komory spalania, pracy rozrządu, łożysk układu korbowego i in.

Z kolei wykonuje się prototypy właściwego silnika, zwykle kilka sztuk. Prototypy zostaną poddane badaniom laboratoryjnym, tzn. badaniom na hamo-wni doświadczalnej oraz badaniom eksploatacyjnym we współpracy z właściwym odbiornikiem mocy. Podczas badań ustala się prawidłowość działania silnika, właściwą regulację rozrządu, układów zasilających, dokonując pomiarów głównych parametrów pracy silnika oraz sporządzając jego charakterystyki. Jeśli silnik ma być doładowany — dobiera się także odpowiedni zespół turbosprężarkowy lub sprężarkę. Podczas prób eksploatacyjnych sprawdza się przydatność i warunki współpracy z odbiornikiem mocy.

Po przeprowadzeniu tych badań często poddaje się niektóre zespoły i części badaniom szczegółowym dotyczącym np. wytrzymałości zmęczeniowej, ew. optymalizuje się kształt, usuwa stwierdzone błędy konstrukcyjne, a jednocześnie przygotowuje się 20-5-30 sztuk silników (lub więcej) w ramach tzw. serii informacyjnej. Podczas eksploatacji silników z serii informacyjnej obserwuje się

196