Próba udarności 57
3. Umieścić próbkę na podporach młota, pamiętając o właściwym położeniu, tak aby bijak młota uderzył w środek próbki po drugiej stronie karbu.
Uwaga: bijak młota podczas manipulowania próbką powinien być bezwzględnie
w dolnym położeniu.
4. Podnieść wahadło młota i umieścić go w zaczepie w górnym położeniu, następnie wskazówkę ustawić na wartości maksymalnej energii (pionowe położenie).
5. Po sprawdzeniu prawidłowości ustawień zwalniamy ostrożnie zaczep i obserwujemy moment zniszczenia próbki.
Uwaga: wcześniej upewnić się, czy wszystkie osoby znajdują się poza barierką
ochronną oraz nie stoją w płaszczyźnie ruchu wahadła młota.
6. Po wyhamowaniu ruchu wahadłowego młota dźwignią hamulca taśmowego odczytujemy na skali wartość energii zużytej na przełamanie próbki.
7. Obliczamy udarność próbki według wzoru:
J
_2 i
cm
KC = —
gdzie: K — energia w [J] (jeżeli skala jest w [kG-m], należy zamienić ją na dżule),
So - przekrój próbki w miejscu karbu w [cm2].
Przykłady oznaczeń udarności według normy PN-EN/10045-1
• KU 2 — udamość zmierzona za pomocą próbki typu Charpy’ego z karbem U głębokości 2 mm; próba wykonana młotem o energii 300 J,
• KU - udamość zmierzona za pomocą próbki typu Charpy’ego z karbem U głębokości 5 mm; energia młota 300 J,
• KV - próbka typu Charpy’ego z karbem V głębokości 2 mm; energia młota 300 J,
• KCU 100/3/7,5 - próbka z karbem U głębokości 3 mm; szerokość próbki 7,5 mm, energia młota 100 J.
Dodatkowego oznaczenia udarności KC nie stosuje się w przypadku energii młota 300 J, próbek szerokości b = 10 mm i głębokości karbu 5 mm o kształcie U oraz w przypadku karbu V głębokości 2 mm.
8. Ocenić rodzaj powstałego złomu. W przełamanych próbkach mogą wystąpić trzy rodzaje złomu: