® histamina
• kwas a-aminomasłowy
• glicyna
• kwas glutaminowy
Ośrodkowy układ nerwowy (OUN), inna nazwa to: centralny układ nerwowy (CUN) - jest to najważniejsza część układu neiwowego kręgowców . Ośrodkowy układ nerwowy jest chroniony przez kości czaszki oraz kręgosłup. Zbudowany jest z istoty szarej i białej. Częścią składową istoty szarej są komórki nerwowe. Oprócz nich znajdują się włókna nerwowe rdzenne i bezrdzenne. tkanka glejowa i naczynia krwionośne wraz z paskami tkanki łącznej. Skład istoty białej to tkanka glejowa, naczynia włókien nerwowych nie mających osłonki Schwanna. W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą: mózgowie, dzielące się na: rdzeń przedłużony, w którym znajdują się ośrodki kierujące odruchami bezwarunkowymi - ośrodki oddechowe, regulujące pracę serca, ciśnienie krwi. ośrodki odpowiedzialne za żucie, połykanie, wydzielanie śliny, ośrodki kojarzeniowe słuchu i równowagi oraz koordynacji ruchowej. Móżdżek, będący ośrodkiem kontroli, koordynacji i regulacji ruchów7, odpowiedzialnym za utrzymanie równowagi ciała. Śród mózgowie, czyli pierwotny ośrodek analizy wzroku i słuchu. Międzymózgowic, w którym znajdują się ośrodki nerwowe głodu/sytości. termoregulacji. pragnienia, agresji/ucieczki. popędu płciowego i instynktu macierzyńskiego. Kresomózgowie - dwie półkule pokryte korą mózgową, dzielącą się na płaty: czołowy - ośrodki ruchowe ciemieniowy - ośrodek czucia skórnego potyliczny - ośrodek rozumienia wrażeń wzrokowych skroniowy - ośrodek rozumienia wrażeń słuchowych rdzeń kręgowy
Obwodowy układ nerwowy składa się z układu somatycznego i autonomicznego. Nerwy przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym i poszczególnymi narządami. Część somatyczna obwodowego układu nerwowego przewodzi impulsy nerwowe pomiędzy receptorami, ośrodkowym układem nerwowym a mięśniami lub gruczołami. Część autonomiczna łączy ośrodkowy układ nerwowy i narządy wewnętrzne, jak np. serce czy żołądek. Obwodowy układ nerwowy obejmuje 12 par nerwów czaszkowych oraz 31 par nerwów rdzeniowych. Uszkodzenia obwodowego układu nerwowego powodują niedowłady lub porażenia mięśni oraz zaburzenia czucia.
Somatyczny układ nerwowy albo układ somatyczny - układ odpowiedzialny za kontakt ze środowiskiem zewnętrznym oraz szybkie reagowanie w przypadku zachodzących w nim zmian. Układ somatyczny unerwia mięśnie szkieletowe i kieruje ich pracą oraz pracą gruczołów skórnych i komórek barwnikowych skóry. Działanie tego układu w dużym stopniu podlega kontroli świadomości. Jest przeciwieństwem autonomicznego układu nerwowego.
Układ piramidowy - część układu nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawę ciała:
W warstwie V kory mózgu, w okolicy tzw. zakrętu przedśrodkowego. znajduje się od 30 do 34 tys. komórek nerwowych piramidalnych (olbrzymich) Betza. których aksony biegną do jąder ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Komórka Betza stanowi I neuron ruchowy (tzw. górny) i jest jednocześnie ogniwem w licznych łańcuchach neuronów. Neurony, pomiędzy którymi krążą impulsy nerwowe, są to zarówno neurony pośredniczące, znajdujące się w warstwie IV kory zakrętu przedśrodkowego. jak i neurony innych pól kory mózgu i ośrodków podkorowych. Aksony komórek