skanuj0088 4

logopedycznej wystrzec się takich pomyłek, jak traktowanie na jednej płaszczyźnie na przykład mazurzenia i seplenienia.    ,

Na zakończenie należy odpowiedzieć na pytanie, której statystyce można w pełni zaufać? Wydaje się. żc warunkom ścisłości, zarówno zc względu na sposób zbierania materiału, jak i uwzględnienie rzeczywistych wad wymowy, najbardziej odpowiada statystyka Demela. Dylewski brał pod uwagę dodatkowo błędy wymowy, a autorzy trzeciej statystyki przyjęli złą metodę zbierania materiału.

Przypisy

^J Trudności tc częściowo zostały pokonane po opublikowaniu, opracowanej pod red. Leona Kaczmarka, a przy moim między innymi współudziale: Polskiej bibliografii logopedy-«•"«»;/ do roku 1960 włącznie. — "Publikacja ta ukazała się w roku 1965, zob. [W].

^: Pomijam przyczynkarskie, pod tym względem, dane Władysława Oltuszewskicgo. Nie uwzględniam (ak/e sprawozdań z. opieki higicniczno-lckarskiej, gdyż są one nieścisłe—nie mogą ¹ zatem oddawać obiektywnego stanu (porównaj podobną opinię: J. Szmurło [178J. — "Uszedł uwadze autora artykuł Czesławy Szczerbowej: Najpos/tolitsze wady wymowy u najmłodszej dziatwy szkól podstawowych. Praca Szkolna 15(1937/38;.

⁵ Trzecie wyliczenie, opublikowane w Polskiej Gazecie Lekarskiej w roku 1931, pomijam, gdyż nosi ono jedynie charakter wstępnych badań (opinia J. Szmurły [178] oraz samego Dylewskiego [42].

W stronę praktyki

Wykorzystanie zasad ortofonii w korekcji wymowy

IPrace Filologiczne 26 (1976)]

1.    W programie studiów logopedycznych w Polsce widnieją jako osobny przedmiot zasady ortofonii. Mogą powstać wątpliwości, czy szerokie traktowanie problemów órtofonicznych jest dostatecznie uzasadnione. Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy sprecyzować role ortofonii w korekcji wymowy. Chodzi więc o przytoczenie tych sytuacji i tych problemów reedukacyj-nyeh, w których zastosowanie wiedzy o normach poprawnej wymowy jest konieczne. [...].

Z literatury logopedycznej znany jest mi jeden tylko artykuł poświęcony temu zagadnieniu, mianowicie krótki, ale wnikliwy, szkic znakomitego fonetyka czeskiego 11. Hali pt. Norma Ce.sk ć rv.slowiio.sti v aplikaci na logopedie-kolt peći [57J.

2.    Ortolbniu. podobnie jak fonetyka i fonologia.'zair.mje się formą znaków językowych. tzn. dźwiękową stroną języka. Do zagadnień tych podchodzi ze specyficznego punktu widzenia, mianowicie ocenia i wartościuje występujące w danej społeczności językowej warianty wymowy poszczególnych dźwięków, wyrazów oraz połączeń wyrazowych. Warianty tc d/.ieli przede wszystkim na dwie grupy, na poprawne i niepoprawne, a następnie w obrębie poprawnych określa funkcjonalny zasięg poszczególnych form [...].

Zniekształcenia wymowy określa się jako odstępstwo od normy wymawianiowej w danym społeczeństwie. Jest więc rzeczą oczywistą, że zarówno w procesie badania (gdy ustala się. czy zauważony u pacjenta wariant wymowy mieści się w normie, czy też poza normą), jak i w procesie terapii obowiązuje dokładna znajomość ortofonii od strony teoretycznej i praktycznej. Oznacza to, że logopeda winien wiedzieć, jak się poprawnie wymawia i winien stosować w procesje porozumiewania się normy poprawnej wymowy. Należy zaznaczyć, że często w działalności praktycznej mogą powstawać różnorakie

217