oddaje im część energii w sposób bezpromienisty jako ciepło. Proces ten odbywa się w czasie 10“9—10“' s i polega na przejściu elektronów z różnych podpoziomów oscylacyjnych, na najbardziej rrawdopodobny S,, po czym następuje przejście promieniste z górnego f.anu elektronowego S, na jeden z podpoziomów podstawowego stanu elektronowego S0. Jest to promieniowanie samorzutne odpowiadające iuorescencji. Fluorescencję spotyka się także w życiu codziennym obserwując np. żywe barwy, zieloną lub pomarańczową, które są efektem absorpcji promieniowania ultrafioletowego lub niebieskiego. Podobnie, do wyrobu banknotów o większych nominałach stosuje się farby ■'uorescencyjne.
Wzbudzenie cząsteczek prowadzące do fosforescencji jest bardzo rodobne do wzbudzenia, którego efektem jest fluorescencja. Fosforescen-cja jest możliwa, jeżeli w cząsteczce występuje energetyczny poziom elektronowy o charakterze metastabilnym 7j (ryc. 5.33), znajdujący się r.iędzy poziomem podstawowym S0 i wzbudzonym 5,. W przypadku fosforescencji wzbudzona cząsteczka z górnego stanu elektronowego S,, przechodzi w dół drabiny stanów oscylacyjnych tracąc energię bezpro-r.ieniście i zatrzymując się na poziomie 7j. Przechodząc z poziomu Tj na 5 cząsteczka emituje promieniowanie o małym natężeniu, a emisja promieniowania może trwać długo. Widmo emisyjne w przypadku f<:sforescencji jest jeszcze bardziej przesunięte w kierunku fal dłuższych promieniowania elektromagnetycznego, ponieważ energia emitowana Jest tutaj mniejsza niż w przypadku fluorescencji.
Promieniowanie fluorescencyjne znalazło praktyczne zastosowanie w analizie chemicznej, jednak w znacznie mniejszym zakresie niż spektro-::ometria UV-VIS czy IR. Metoda fluorymetryczna opiera się na pomiarze natężenia promieniowania fluorescencyjnego, emitowanego ?rzez wzbudzone odpowiednią długością fali cząsteczki substancji oznaczanej.
Absorpcja promieniowania wzbudzającego, zgodnie z prawem Lamberta-Beera, jest równa:
I = 10 -10—fcc< (5.36)
gdzie:
/ — natężenie promieniowania wzbudzającego przechodzącego przez roztwór,
/0 — natężenie początkowe promieniowania wzbudzającego, k — współczynnik absorpcji promieniowania,
/ — grubość warstwy, c - stężenie substancji oznaczanej.
107