30430

Proces ten powtarza się przy każdym cyklu zamarzania.

Im większą nasiąkliwość wykazuje kamień, tym mniejsza jest jego odporność na zamrażanie. Kamienie o teksturze warstwowej Pękają zwykle w płaszczyznach uwarstwienia, Bardzo szkodliwe jest działanie mrozu na kamienie zawierające grudki gliny i obce domieszki.

Obróbka powierzchni kamieni ma duży wpływ na ich mrozoodporność. Kamienie o powierzclmi gładkiej, szlifowanej lub polerowanej są bardziej odporne od kamieni o powierzclmi nierównej i porowatej.

Liczba cykli zamarzania decyduje o stopniu zniszczenia kamienia, dlatego też kamienie na południowych elewacjach budynków ulegają najszybciej zniszczeniu, gdyż w zimie słońce je nagrzewa od południa, powodując topnienie lodu, a po zachodzie słońca następuje ochłodzenie i ponowne zamarznięcie wody. Duża ilość opadów i częste przymrozki, np. w okolicach podgórskich, wpływają szkodliwie na trwałość kamienia. Znane są przypadki, że elementy kamienne, które przetrwały setki lat na południu lub dalekiej północy, uległy szybkiemu zniszczeniu po przeniesieniu do klimatu umiarkowanego (np. obeliski i posągi egipskie lub meksykańskie przywiezione do Stanów Zjednoczonych lub do Europy).

Drugim przykładem korozji fizycznej jest często występujące rozluźnienie struktury kamienia wskutek zmian temperatury. Współczynniki rozszerzalności termicznej kamieni są wprawdzie nieznaczne i wynoszą 1.10-5 do 1.10-6, ale pomiędzy poszczególnymi minerałami wchodzącymi w skład skały różnice w rozszerzalności mogą być dość znaczne.

Skały jednorodne i drobnoziarniste są odporne na zmiany temperatury, natomiast w skałach złożonych z kilku minerałów i spoiw o różnych współczynnikach rozszerzalności, a zwłaszcza zawierających większe kryształy rozszerzające się jednakowo w kierunku osi krystalograficznych, np. kalcyt, mika lub skaleń, zmiany temperatury powodują utratę spoistości. Objawia się to w postaci rys i odprysków. Rozluźnienie struktury poważnie zmniejsza odporność na zamrażanie i wtedy obie przyczyny powodują szybkie niszczenie kamienia.

2.8.3. Korozja chemiczna

Korozja chemiczna jest ściśle związana z zatruciem środowiska i zasięg jej stale się zwiększa. Korozja chemiczna zachodzi niemal wyłącznie przy udziale wody, dlatego też zabezpieczenie przed wilgocią jest podstawą ochrony.

Z ważniejszych czynników powodujących korozję chemiczną wymienić należy; a. Dwutlenek węgla C02, który jako roztwór wodny rozpuszcza wapienie, marmury, dolomity i piaskowce o lepiszczu wapiennym. Woda deszczowa zawierająca C02 (zwykle ok. 0,02°%6, a w okolicach silnie uprzemysłowionych znacznie więcej) reaguje z węglanem wapniowym wg wzoru CaC03 + H20 + C02 = Ca (HC03)2

tworząc łatwo rozpuszczalny kwaśny węglan wapniowy. Powoduje to roz-