skanuj0106 [1600x1200]

mmmm

Jak wiadomo energia promieniowania jest odwrotnie proporcjonalna ilugości fali (równanie Plancka), dlatego wraz ze zmniejszaniem się rgii przejścia rośnie długość fali. Na powyższym schemacie za-zono również przybliżoną wartość długości fali, przy której mogą zapić poszczególne przejścia.

Przystępując do analizy widma elektronowego, należy zastanowić się, rodzaje elektronów, ct, n czy n, występują w badanym związku, zależności od możliwych przejść elektronowych, w określonym resie długości fal powinno pojawić się maksimum absorpcji. Należy ńeż zwrócić uwagę, czy w cząsteczce znajdują się chromofory --ksochromy.

Jeżeli cząsteczka związku organicznego, np. heksanu, zawiera wyłącz-elektrony a, to energia jaką niesie promieniowanie w zakresie ¹—800 nm jest zbyt mała, aby wywołać przejście elektronów typu * <7*. Z tego powodu nie można otrzymać widma dla węglowodorów ia.syconych w zakresie 200—800 nm.

[ Cząsteczki alkoholi, eterów i amin mają elektrony cr i n. Przejście T-» a* wymaga dużo energii, a przejście n —► a* niewiele mniej. Z tego *nględu alkohole i etery wykazują słabą absorpcję w pobliżu 200 nm, ^'.omiast są przezroczyste dla fal dłuższych. Brak absorpcji promienio-■ mia o długości fali większej niż 210 nm powoduje, że alkohole i etery, rc-dobnie jak węglowodory nasycone, służą jako rozpuszczalniki sub-Kancji absorbujących w tym zakresie.

Grupa karbonylowa występująca w ketonach, aldehydach, kwasach iirboksylowych, estrach i amidach wykazuje silną absorpcję promienio-lia. szczególnie w wyniku przejść n->n* oraz n -> n*. Substancje należące do wymienionych grup wykazują silną absorpcję w zakresie 1 0—320 nm.

Silną absorpcję promieniowania o długości fali powyżej 200 nm ■ykazują substancje mające w cząsteczce kilka wiązań podwójnych lub rotrójnych. Sprzężenie wiązań podwójnych w wyniku przejść n -> n* rrowadzi do przesunięcia pasm absorpcji w stronę fal dłuższych z równo-:zesnym wzrostem wartości molowego współczynnika absorpcji (e).

Jako przykład mogą służyć wartości X,_max i e_max dla 1,3-butadienu i 1.3,5-heksatrienu:

2,10-10⁴ 2,24-10⁴

CH₂=CH—CH=CH,    217

:H,=ĆH—CH=CH—CH=CH,    256

Dobrym przykładem jest żółtopomarańczowa barwa karotenu, powstająca w wyniku przejść elektronowych typu n -> n* jedenastu sprzężonych wiązań podwójnych.

103