2. RNA - podział i opisać:
Kwas rybonukleinowy występuje w cytoplazmie jak i w jądrze komórkowym, większość wytwarzana jest w jądrze.
Różnicę z DNA: zamiast dezoksyrybozy jest ryboza, a zamiast tyminy- uracyl; RNA zbudowany jest z pojedynczej nici.
Kwasy RNA dzielą się na 3 typy:
1. informacyjne RNA- mRNA - przenosi wiadomości o kolejności aminokwasów w białku DNA na miejsce biosyntezy. Na bazie DNA tworzony jest mRNA w procesie transkrypcji. Proces rozkręcania nici DNA następuje we właściwym miejscu wskazanym przez promotora (miejsce zbudowane z około 40 nukleotydów, wskazuje gdzie może nastąpić przyłączenie polimerazy RNA do łańcucha). Polimeraza RNA podąża wzdłuż łańcucha DNA w kierunku 3’—>5’, dobudowując antysensowną nić RNA.
2. transportujące RNA- tRNA - budową przypomina czterolistną koniczynę. Występują krótkie podwójne nici nukleotydów. Ramię aminokwasowe łączy się z odpowiednim aminokwasem. tRNA przenosi aminokwasy (z cytoplazmy) do miejsca biosyntezy białka (do rybosomów). Drugie ramię antykodonowe, znajduje się tu antykodon; antykodon- trójka zasad, która może połączyć się
komplementarnie z kodonem; trzem zasadom odpowiada jeden aminokwas (64 możliwości). Te same aminokwasy mogą być kodowane przez różne trójki zasad. Niektóre trójki zasad nie kodują żadnego aminokwasu a tylko miejsce początkowe lub końcowe.
Kodon- trójka zasad kodujących aminokwas. Pozostałe ramiona zawierają dodatkowo zmetylowane zasady. Jedno z ramion służy do łączenia się z rybosomem a drugie do łączenia się z enzymem, który nadzoruje proces łączenia tRNA z aminokwasem. Każdy aminokwas posiada swój tRNA. tRNA łączące się z tymi samymi aminokwasami. tRNA jest dość trwałym elementem odpornym na czynniki powodujące rozpad
3. rybosomalne RNA- rRNA - posiada największą masę cząsteczkową, występuje w rybosomach gdzie pełni funkcje strukturalne. W połączeniu z białkami i mRNA stanowi matrycę do wytwarzania łańcuchów polipeptydowych. Na rybosom przypada 80% całkowitej zawartości RNA w komórce.
3. Cykl oddechowy w komórce (łańcuch oddechowy w komórce):
Łańcuch oddechowy zlokalizowany jest na grzebieniach wewnętrznej błony mitochondrialnej. Składa się z trzech głównych kompleksów, w których przenoszenie elektronów jest sprzężone z wyzwalaniem produktów do przestrzeni między błonowej.
Utworzony jon tlenu łączy się z jonami wodorowymi na cząsteczkę wody. Głównymi składnikami łańcucha są trzy główne kompleksy oraz dodatkowego kompleksu czynnego przy redukcji koenzymu Q, który nie ma możliwości wydzielania protonów.
—* kompleks 1 - nastawiony na utlenianie. Elektrony i protony przekazywane ze zredukowanego NADH
—» kompleks 2 - jest czynny w skróconym łańcuchu oddechowym i nie powoduje wydzielania protonów; funkcja dehydrogenazy bursztynianu, woda przenoszona na koenzym
Q
—» kompleks 3 - występują w nim 2 cytochromy b i 1 cytochrom c silnie związany z błoną oraz drugi cytochrom c łatwo dysocjujący; dehydrogenazy hydrokinonowej formy C6Q, tylko elementy są przenoszone protony w poprek przez błony, elektrony idą na cytochrom c —+ kompleks 4 - zawiera cytochromy a i a3; ma on bezpośredni kontakt z O: dzięki zawartości układu Cu2+/Cu+, przez który przekazuje 4 elektrony na cząsteczkę O2; oksydaza cytochromowa, końcowy układ katalizuje redukcję O2 do H2O. Elektrony przenoszone są na tlen.