skan122

krwi zmniejsza się zatem i krew się zagęszcza, a więc zwiększa się jej lepkość. Zwiększenie lepkości krwi w ognisku zapalnym jest przyczyną narastania tam - mimo rozszerzenia naczyń - oporu przepływu, to zaś z kolei dodatkowo przesądza o zmniejszeniu szybkości przepływu krwi. Granulocy-ty już wtedy (a istnieją obserwacje, iż nawet wcześniej, tj. zanim zmniejszyła się szybkość przepływu krwi) przesuwają się ku obwodowej części strumienia krwi i rozpoczyna się proces ich marginacji (patrz niżej). Rytmiczne zwięk-¹ szanie ciśnienia w końcowych tętniczkach, uwarunkowane akcją serca, staje się w tym czasie przyczyną ruchów wahadłowych krwi (krew przemieszcza się ku naczyniom żylnym, gdy ciśnienie w tętniczkach jest większe, cofa się w okresie jego obniżenia). Okres ten (łac. praestasis) jest zwiastunem następującego niebawem zastoju (łac. stasis). Zwolnieniu przepływu krwi przęśl naczynia ogniska zapalnego sprzyja łatwe tworzenie zakrzepów śródnaczy-niowych (uczynnia się bowiem układ krzepnięcia krwi, co wynika z jego! związków z kininogenezą - por. ryc. 5.3).

5.3.

Tworzenie wysięku zapalnego

Mechanizm tworzenia wysięku* zapalnego podlega prawom wyznaczającym objętościową wymianę płynu między krwią naczyń włosowatych a śródmiąższowym płynem tkanki otaczającej naczynie. Zgodnie z regułą Starlinga, możliwe objętościowe przesunięcia płynu zależą od wzajemnego stosunku dwu wektorów, przeciwstawnych sobie w warunkach prawidłowych: 1) ciśnienia filtracyjnego, tj. różnicy między ciśnieniem hemodynamicznym wewnątrz naczynia włosowatego (Pj a ciśnieniem płynu śródmiąższowego (P,); 2) efektywnego ciśnienia onkotycznego, tj. różnicy między ciśnieniem onko-tycznym osocza krwi (n_c) a ciśnieniem onkotycznym płynu śródmiąższowego (TCj). Zależności te można ująć w równanie:

V = k [(P_c -Pi) - (TC,-7ti)],

gdzie:

Wysięk (tac. exsudatum) jest płynem gromadzącym się w tkankach lub jamach ciała a pochodzącym, zwykle w toku procesu zapalnego, z krwi przepływającej przez naczynia' o ścianie wyraźnie uszkodzonej (czego wyrazem jest w warunkach zapalenia jej zwiększona, przepuszczalność dla dużych cząsteczek). Wysięk zawiera co najmniej 4-5% białka (w tym białka enzymatyczne oraz fibrynogen). elementy komórkowe i fragmenty zniszczonych tkanek. Przesięk (łac. transsudatum) jest płynem przemieszczającym się (w wyniku zmiany sił utrzymujących równowagę Starlinga) poza naczynia o ścianie nieuszkodzonej lub uszkodzonej w stopniu niewielkim, zawiera mniej niż 2,5% białek, głównie albumin. Wyraźne odróżnienie wysięku od przesięku może być niekiedy trudne.