str0051

wśród mięśni często w towarzystwie naczyń krwionośnych. Włókna tworzące te nerwy są otoczone dwiema wyżej omawianymi osłonkami: mielinową i osłonką Schwanna. Pod względem wykonywanej funkcji rozróżniamy wśród nich włókna przewodzące impulsy z ośrodków ruchowych do mięśni szkieletowych i włókna przewodzące impulsy od receptorów w skórze i tkankach głębokich do ośrodkowego układu nerwowego. Pierwsze (eferentne) ze względu na rodzaj unerwianych narządów' (mięśni) i funkcję tych ostatnich nazywamy też włóknami ruchowymi. Odpowiednio drugie włókna (aferentne) nazywamy również czuciowymi. Włókna ruchowe są w istocie neurytami neuronów ruchowych, znajdujących się w ośrodkach ruchowych rdzenia kręgowego i w jądrach ruchowych nerwów czaszkowych. Włókna czuciowe są pod względem morfologicznym również aksonami, ale stanowią dendryty komórek rzekomojednobiegunowych, znajdujących się w zwojach rdzeniowych lub w podobnych zwojach w' czaszce. Nerw złożony wyłącznie z włókien ruchowych nazywamy nerwem ruchowym, złożony z włókien czuciowych — nerwem czuciowym. Takich nerwów o jednolitej funkcji, tj. czysto ruchowych lub czysto czuciowych, jest jednak stosunkowo niewiele. Większość stanowią nerwy mieszane, zawierające w różnych proporcjach włókna eferentne i aferentne. Oba te rodzaje włókien rozdzielają się w pobliżu rdzenia kręgowego; włókna eferentne tworzą korzenie przednie, aferentne zaś - korzenie tylne. W obrębie korzeni tylnych spotykamy zgrubienia -są to zwoje rdzeniowe, zawierające ciała komórek rzekomojednobiegunowych.

Włókna nerwowe wchodzące w skład nerwów wegetatywnych najczęściej nie mają osłonki mielinowej, natomiast mają osłonkę Schwanna.

Często zdarza się, że włókna opuszczają jeden nerw i wchodzą w skład innego nerwu. Zespolenia te, szczególnie gdy liczba ich jest znaczna, nazywamy splotami nerwowymi.

3.2.4. Rozwój układu nerwowego

Rozwój układu nerwowego, podobnie jak każdego innego narządu, można rozpatrywać w aspekcie filogenetycznym i ontogenetycznym. Badając rozwój filogenetyczny układu nerwowego, poznajemy jego budowę i funkcję u zwierząt znajdujących się na kolejnych szczeblach ewolucji, natomiast śledząc jego rozwój ontogenetyczny interesujemy się powstawaniem i różnicowaniem się poszczególnych elementów nerwowych aż do momentu urodzenia się osobnika. Przedmiotem badań może być także dojrzewanie układu nerwowego po urodzeniu, jak również jego starzenie się.

Rozwój rodowy (filogenetyczny) układu nerwowego

Wszystkie żywe organizmy, również rośliny, reagują na bodźce zewnętrzne. Stosunkowo znacznymi możliwościami reagowania dysponują pierwotniaki. Reagują one na wstrząsy i bodźce dotykowe, przy czym