94289601 djvu

376 ADOLF BECK

stkiem mięśnie naczyń krwionośnych, czyli mięsnie naczynio-ruchowe, których ośrodek główny znajduje się w rdzeniu przedłużonym, ale niewątpliwie istnieją też ośrodki niższego rzędu roz-mieszczone w rdzeniu kręgowym. Ośrodki mięśni wchodzących w skład przewodu pokarmowego i narządu moczopłcio-w^e ^ o a więc* szczegół nie mięśni odbytnicy, pęcher z a mo-czowego i macicy, znajdują się w dolnej części rdzenia k r ę g o w e g o. Znaczna część tych mięśni jest stale tonicznie skurczoną, jak n. p. mięśnie zwężające naczynia, zwieracze rzyci i cewki moczowej, a tonus ich utrzymywany jest i tu przez ośrodki rdzenia kręgowego i przedłużonego, bądź jako wynik ich automatyzmu, bądź pod wpływem podniet dośrodkowych, a więc drogą odruchu. Ze jednak czynności wymienione nie zależą wyłącznie tylko od ośrodków rdzenia, dowodzą doświadczenia Goltza i Ewalda, wykonane na psach, którym wycinano cały rdzeń kręgowy poniżej części szyjnej.

Psy tak operowane, dzięki niezwykłej troskliwości, z jaką je pielęgnowano, pozostawały przy życiu i okazywały następujące objawy: wszystkie mięśnie prążkowane były oczywiście porażone i uległy zanikowi z wyjątkiem zwieracza rzyci zewnętrznego (Sfincter ani extern.), który zachował prawidłowy tonus. Proceby trawienia odbywały się prawidłowo, czynność pęcherza moczowego, t. j. zatrzymywanie i oddawanie moczu, nie była upośledzona. Brzemienna suka rzuciła 5 szczeniąt donoszonych, z których jedno pozostawione przy matce s6ało i rozwijało się doskonale. Gruczoły sutkowe wydzielały mleko o normalnym składzie. Natomiast nie zauważono wydzielania potu. Naczynia krwionośne, z początku mocno rozszerzone, zyskały swój pierwotny tonus, a nawet odzyskały zdolność zwężania i rozszerzania się pod wpływem podniet miejscowych, szczególnie termicznych.

Z doświadczeń tych wynika, że w braku ośrodków rdzenia, mogą ich rolę objąć ośrodki bardziej obwodowe t. j. położone w zwojach współczulnych i w ścianach odnośnych narządów i czynność ich wykonywać zupełnie sprawnie. Do tego prz3'Czynia się i własność mięśni gładkich, które — jak wiadomo — wyposażone są w automatyzm znacznego stopnia.

Z ośrodków wy dzielniczych rdzenia pacierzowego wchodziłyby w racłiulbę przede wszy stLiem~osrodki gruczołów potnych, podczas gdy gruczoły trawiące żołądka i jelit, dalej trzustka, wątroba, nerki, gruczoł mleczny, jakkolwiek niektóre z nich są zależne od układu nerwowego środkowego, nie stoją pod wyłącznym ich wpływem.