94281601 djvu

296 ADOLF BECK

Z zestawienia powyższego widać, że człowieka prześcigają co do absolutnego ciężaru mózgu tylko słoń i wieloryb, u których już z powodu ogromnej masy i powierzchni ciała liczba ogólna włókien nerwowych mających bezpośrednie czy pośrednie połączenie z mózgiem, musi być o wiele większą, niż u człowieka Natomiast względny ciężar mózgu do ciężaru ciała jest u człowieka 10 razy większy, niż u słonia a 600 razy większy, niż u wieloryba. Wszystkie inne zwierzęta mają mózg bezwzględnie mniejszy, niż człowiek, jednakże małe ptaki i zwierzęta ssące mają mózg względnie większy niż człowiek, co znowu można tłómaczyć tern, że małe zwierzęta mają w stosunku do swego ciężaru ciała większą powierzchnię a zatem i większą stosunkowo liczbę włókien nerwowych. Należy zwrócić uwagę, że małpy najwyższe, stoją w tyle za człowiekiem zarówno pod względem bezwzględnego jak i względnego ciężaru mózgu.

Od przeszło 80 lat ze szczególnem zajęciem zaczęto badać ciężar i wielkość mózgu ludzi różnych ras, a w rasie kaukazkiej ludzi, którzy za życia rozmaity stopień rozwoju intelektualnego okazywali. Chodziło o sprawdzenie, czy zachodzi związek między rozwojem umysłu a ciężarem mózgu. Z całego szeregu oznaczeń dokonanych przez licznych badaczy wynika, że średni ciężar mózgu dorosłego mieszkańca środkowej Europy wynosi u mężczyzn 1372 gr., u kobiet 1231 gr. Wyższy ciężar mózgu mężczyzny tłómaczy się już tern, że ciężar przeciętny ciała jego jest większy. U ludzi mniejszych, podobnie jak u zwierząt mniejszych wypada względny ciężar mózgu większym, to też stosunek ciężaru mózgu do ciężaru ciała u mężczyzn wynosi 1:42, u kobiet 1:41.

Różnica w ciężarze mózgu różnych ras przedstawia się według Dawisa tak:

Rasa	Ciężar	mózgu	Różnica
	mężczyzn	kobiet
Kaukazka..........	1367 g.	1206 g.	161 g.
Azyatycka..........	1304 ,.	1194 „	110 „
Afrykańska.........	1293 „	1211 „	82 „
Amerykańska........	1308 „	1187 „	121 „
Australska..........	1214 „	1111 „	103 „

Przeciętny ciężar mózgu ludów słowiańskich i germańskich ma być większy od ciężaru mózgu ludów romańskich. Zajmujące są obliczenia ciężaru mózgu człowieka pierwotnego z objętości znalezionych czaszek. I tak objętość znalezionej na Jawie czaszki Pithecantropus ereełus, o którym przyjmują, że stanowi owo