94281801 djvu

298 ADOLF BECK

chiczne, tem więcej przeważa rozwój półkul mózgowych, a szczególnie kory mózgowej nad innemi częściami mózgu. Zarówno ciężar półkul w stosunku do reszty mózgu, głębokość i liczba zwojów kory mózgowej są u człeko-podobnych małp większe niż u wszystkich innych zwierząt ssących, a najlepiej wykształcone w obu tych kierunkach są półkule mózgu człowieka. Z wzrostem liczby i głębokości zwojów i rowków zwiększa się powierzchnia i masa kory mózgowej. Skonstatowano niejednokrotnie, że zwoje kory mózgowej ludzi wysoko utalentowanych i umysłem swoim górujących nad otoczeniem b)ły liczniejsze, rowki głębsze.

Zapatrywanie o roli półkul mózgowych ugruntowane przez opisane badania anatomiczne i antropologiczne zostało znakomicie potwierdzone przez doświadczenia na zwierzętach. Jednym ze sposobów najczęściej używanych w celu zbadania czynności układu nerwowego jest usuwanie tej części układu nerwowego, której funk-cyę poznać pragniemy i obserwowanie potem, jak się po takiej ope-racyi zwierzę zachowuje i jakie zmiany występują w jego czynnościach prawidłowych Skutki wycięcia półkul mózgowych występują tem wyraźniej, różnice w zachowaniu się takich zwierząt pozbawionych półkul mózgowych od zachowania się zwierząt normalnych tem bardziej wpadają w oko, im większy udział w przejawach ży

cia tego zwierzęcia biorą czynności świadome, a więc na im wyż-sz}^rm znajduje się szczeblu rozwoju. Jeżeli wytniemy obie półkule mózgu n. p. u ryby kostnej, u której stanowią one tylko drobną część mózgowia, ryc. 101, to nie jesteśmy w stanie u niej poznać