94286401 djvu

344 ADOLF BECK

warstwa jad rz as ta czyli wewnęrzna molekularna lub ziarnista zawiera małe komórki gwieździste, których wypustki osiowe dochodzą do warstwy molekularnej zewnętrznej. Nadto zawierają nieregularne komórki Golgiego, które dają początek nitkom osiowym, tworzącym synapsy z wypustkami włókien Cajala. Nadto zawiera ta warstwa komórki gleju.

Biała substaneya, znajdująca się pod korą zawiera liczne włókna odśrodkowe i dośrodkowe, pochodzące z wymienionych tu komórek szarej substancji, względnie do nich dochodzące. Oprócz szarej substancyi kory mózgowej posiada jeszcze móżdżek nagromadzenia szarej substancyi wewnątrz, które odróżnić można jako jądro przyśrodkowe (nuncleus medialiś), jądra boczne przednie i tylne {nn.laterales anter. et post.) i jądra zewnętrzne (nn. externi). Związek tych jąder, noszących zresztą u człowieka różne nazwy jak corpus dentatum, emkolus, mic-leus globosus, nuncleus tegmenti, z włóknami białej substancyi móżdżku nie jest dostatecznie znany.

Do poznania czynności móżdżku zdążano temi samemi metodami, które służą do studyowania lokalizacyi czynności półkul mózgowych, t. j. drogą wycinania całego lub części móżdżku, metodą drażnienia, badaniem prądów czynnościowych, wreszcie obserwowaniem objawów zboczeń funkcyi u ludzi, dotkniętych chorobą móżdżku. Objawy po całkowitej lub częściowej ekstyrpacyi móżdżku są nader charakterystyczne, ich dokładne studyowanie zawdzięczamy głównie Lucianiemu i Munkowi. Należy odróżnić objawy występujące bezpośrednio po operacyi i utrzymujące się jeszcze krótki czas po niej od zmian funkcyi, które pozostają stale.

W pierwszym okresie po wycięciu jednej półkuli mó ż-dżku występują jako objawy podrażnienia niepokój, kurcze toni-czne w kończynach po stronie operacyi, skręcenie tułowia ku tej samej stronie, toczenie się około długiej osi ciała ku stronie zdrowej, zez oczny (strabismus) i oczopląs (nystaymus). Objawy te trwają około tygodnia a towarzyszą im jako objawy ubytku funkcyi: atonia i osłabienie mięśni po stronie operacyi tak, że zwierzę bez oparcia nie może stać ani chodzić. Zwolna objawy te ustępują, a po miesiącach pozostają z nich zaledwie ślady. Wycięcie całego móżdżku powoduje podobne objawy podrażnienia jak opisane, tylko jeszcze silniejsze oraz bardzo wybitne objawy uby tku funkcyi, które Lu ci ani obserwował u psów i małp (obserwacye niektóre trwały przeszło dwa lata). Z początku zwierzę tak operowane nie może chodzić ani nawet stać, przy każdej próbie wstawania upada. Po jakimś czasie stopniowo zaczyna wstawać i chodzić, chód jednak jest chwiejny, niepewny, zygzakowaty, zupełnie przypominający chód pijanego. Ruchy są bezładne, objawiają się podczas cho-