Strona01

1. WPROWADZENIE

Mostkami cieplnymi nazywamy miejsca w obudowie zewnętrznej budynku, w których obserwuje się obniżenie temperatury wewnętrznej powierzchni i wzrost gęstości strumienia cieplnego w stosunku do pozostałej części przegrody; występują one najczęściej w ścianach zewnętrznych, głównie w ościeżach otworów okiennych i drzwiowych, na nadprożach okiennych i podokien-nikach, na wieńcach w przypadku wspornikowych płyt balkonowych oraz w węzłach konstrukcyjnych ścian zewnętrznych ze stropami - zwłaszcza nad piwnicą i pod poddaszem oraz w miejscu słupów w ścianach.

Występowanie mostków cieplnych stwierdzano często w ścianach zewnętrznych budynków z wielkiej płyty; wadę tę uważano za charakterystyczną dla budownictwa wielkopłytowego i odróżniającą je od budownictwa tradycyjnego. Okazało się jednak, że po powszechnym renesansie budownictwa tradycyjnego w latach dziewięćdziesiątych XX wieku problem mostków cieplnych nie przestał być aktualny.

Wynika to z kilkukrotnego zmniejszenia w ciągu minionych dwudziestu lat wymaganej wartości współczynnika przenikania ciepła ścian zewnętrznych w budynkach mieszkalnych (od 1,16 W/(m²-K) według PN-74/B-03404 do 0,3-4),5 W/(m² K) zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki) [1]. Niskie wartości współczynnika przenikania ciepła osiąga się, stosując materiały izolacji cieplnej o niskiej przewodności. Materiały te stosuje się jednak w ścianach łącznie z innymi o relatywnie wysokiej przewodności cieplnej (beton, cegła pełna ceramiczna, cegła wapienno-piaskowa); w zależności od faktycznego wzajemnego usytuowania materiałów dobrze i źle przewodzących ciepło, gęstość strumienia cieplnego i temperatura powierzchni ścian mogą przyjmować różne wartości.

Wiele więc zależy od rozwiązania projektowego detali. Jednak dokumentacja projektowa budynków zwykle nie jest zgodna z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego [2J, a także nie zawiera niezbędnych rozwiązań detali. W praktyce zatem ich rozwiązanie oraz dobór materiałów izolacji cieplnej, jak również okien, pozostawia się wykonawcy, który nierzadko nie dysponuje odpowiednią wiedzą i popełnia błędy.

Często więc - nawet w ścianach z grubymi warstwami izolacji - stwierdza się wady detalu, powodujące wystąpienie mostków cieplnych. Wpływ tych mostków na przenikanie ciepła jest większy w przegrodach o niskich wartościach współczynnika przenikania ciepła (zwłaszcza w ścianach warstwowych z użyciem materiałów izolacji cieplnej), niż był kiedyś w ścianach z cegły i betonu. Mostki cieplne w przegrodach o niskich wartościach współczynnika przenikania ciepła mogą zwiększać straty ciepła przez przenikanie nawet dwukrotnie w stosunku do strat obliczonych z pominięciem mostków.

Jednocześnie wraz z przegrodami pełnymi o dobrej izolacji cieplnej obecnie powszechnie stosuje się szczelne okna - bez specjalnych urządzeń do napływu powietrza - uniemożliwiające dopływ właściwego strumienia powietrza wentylacyjnego. Wskutek wzrostu wilgotności powietrza w pomieszczeniach na wewnętrznych powierzchniach mostków cieplnych występuje lokalne wy-kraplanic pary wodnej i rozwój pleśni.

Te dwa rodzaje wad - mostki cieplne w przegrodach oraz zbyt szczelne okna - nagminnie pojawiają się w budynkach wznoszonych w ostatnich latach.

7