str( 29

Największe nadzieje na uwolnienie ludzi od chorób stwarza, w powszechnym mniemaniu, medy cyna naprawcza Przy czyniają się do tego zarówno jej błyskotliwe osiągnięcia w ratowaniu jednostkowego życia, jak i zaobserwowana juz przez naszego poetę praw idłowość, że cenić zdrowie ren tylko potrafi, kto je stracił Z badań jednak wy nika, ze zarówno w wymiarze jednostkowym Jak i społecznym, znacznie tańsze i skuteczniejsze jest zapobieganie chorobom niż ich leczenie.

Ktoś kiedyś powiedział, ze ten. kto troszczy się wyłącznie o zdrowie osiąga szczęście dobrze nakarmionej i wymytej krowy Może to mm oznaczać, że lepiej by ć pięknym i zdrowym, aniżeli tylko zdrowym Histona starań o upiększenie ludzkiego ciała jest zapewne tak stara jak dzieje gatunku homo sapiens. Ich źródłem by ło zaw sze niezadowolenie z wy glądu otrzymanego od natury, zaś motywem — zwiększenie szans na powodzenie w kontaktach z innymi ludźmi Przysłowie: „Jak cię widzą, tak cię piszą ”, zdaje się być tego potwierdzeniem Wyglądem można wabić partnera, wzbudzać zaufanie pracodawcy, odstraszać napastnika.

Niektóre usterki ciała można skory gować odpowiednim strojem lub makijażem, jednak najwy żej cenione są jego naturalne kształty Ich kryteria, jak wszy stko co dotyczy estetyki, ulegają zmianom. Uchodząca kiedyś za uosobienie piękna kobiecego ciała rzeźba Wenus z Milo dzisiaj robi wrażenie posągu osoby cierpiącej na nadwagę.

Człowiek, w przeciwieństwie do zwierząt, może me t>'lko poprawiać naturalną urodę swojego ciała, ale także korygować skutki własnych błędów (np. dietety cznych) w tym względzie. Można mieć zastrzeżenia do walorów estetycznych kultury sty ki, trudno jednak zaprzeczyć, ze stanowi ona niezbity dowód realnych możliwości człowieka w zakresie modelowania kształtów własnego ciała.

Estetyczne walory ciała wyrażają się również w jego ruchu Ich przejawem w życiu codziennym jest juz sam sposób poruszania się. Niektórzy posiadają naturalne predyspozycje w tym zakresie, ale można się tego także nauczyć Odmienny sposób poruszania się przedstawicieli różnych wspólnot terytorialnych, społecznych, zawodowych świadczy wymownie o kulturowym uwarunkowaniu tej właściwości ludzkiej motoryki Przejawem dążenia człowieka do estetycznej doskonałości ruchów ciała są też takie dziedziny aktywności twórczej, jak: taniec,

balet, pantomima, gimnastyka artystyczna, walory estetyczne z perfekcjonistycznymi i doskonalenia ciała, wchodzi w zakres innej jaką jest sport.

Ta ostatnia, łącząc w sobie rywal izacyjnymi motywami dziedziny kultury fizycznej.

Sport jako forma aktywności człowieka na rzecz doskonalenia ciała może występować w dwojakiej roli: jako środek realizacji innych (pozasportowych) wartości ciała (np. zdrowotnych, estetycznych, hedomstycz-n\ch) lub jako wartość sama w sobie. W pierwszym przypadku rywalizacja sportowa jest środkiem ułatwiającym uzyskanie innych rezultatów (tak jak słodka otoczka, w której podane jest lekarstwo, ułatwia jego przełknięcie), w drugim — współzawodnictwo w dążeniu do zwycięstwa nad rywalem lub ustanowienia rekordu jest celem samym w sobie

Rywalizacja o prymat jest cechą wszystkich istot żywych, jednakże tylko człowiek wpadł na pomysł, że może się ona również odbywać w sposób wyłącznie symboliczny, bez rozlewu krwi. Dla judzi o odpowiednich predyspozycjach i aspiracjach sport może być jedną, a nawet jedyną (przynajmniej w pewnym wieku), formą samorealizacji, czyli utwierdzania siebie i innych w przekonaniu o własnej wartości Dla mniej zdolnych ruchowo może być środkiem pomnażania zdrowia, odnowy sil po pracy, poprawiania urody lub po prostu źródłem przyjemności

Ciało może być bezpośrednio źródłem przyjemnych doznań (np smakowych, seksualnych) lub narzędziem do ich osiągania (np podczas różnego rodzaju gier, zabaw, tańca, tury styki). W tym drugim przypadku przyjemne doznania mają najczęściej związek z ruchem ciała. Wymaga to, zwykle wcześniej, opanowania pewnych umiejętności ruchowych. Zęby się rozkoszować jazdą na nartach, pływaniem czy grą w tenisa, trzeba wcześniej te umiejętności opanować. Dla wielu ludzi sama przyjemność uczestnictwa w różnych formach aktywności sportowej jest wystarczającym powodem doskonalenia ciała.

Jak więc widać, kultura fizyczna jest zjawiskiem wielowartościo-wym, ponieważ istnieje wiele powodów; dla których warto doskonalić, rozwijać, modyfikować — słowem poprawiać — swoje ciało. Nadrzęd-n\m motywem jest, jak zwykle, niezadowolenie z wrodzonej sprawności, wydolności, budowy lub urody ciała. W takim kontekście pojęcie kultury fizycznej można rozumieć jako.

29