130 kOłffRAKTY ThHUtHOWE t OtKJL
Przyjmuje się tu, żc różne instytucje inwestują środki w instrumenty dłużne n różnych okresach do wykupu i z reguły nie zmieniają preferowanego segmentu rynku. W ten sposób krótkoterminowe *uipy procentowe determinowane są przez popyt i podaż w segmencie papierów krótkoterminowych, średnioterminowe stopy procentowe związane są z popytem i podażą w segmencie papierów średnioterminowych itd.
Teurłą uznawaną /. pewnych względów za najtrafniejszą jest teoria prvfrrryu:;j pb/nnotei {l'.quidsiy prr.fnvju:c (futory), Według tej teorii stopy terminowe powinny być zawsze wyższe niż oczekiwane przyszłe stopy natychmiastowe Główne założenie tej teorii mówi. że inwestorzy preferują walory o wyższej płynności i z tego względu inwestują na krótki*- okresy, pożyczkobiorcy zaś skłonni są pożyczać środki (według stałej stopy procentowej) na długie okresy. Jeśli stopy procentowe oferowane przez banki i innych pośredników finansowych byłyby na u kim poziomie, że stopy terminowe równe byłyby oczekiwanym przyszłym stopom natychmiastowym. U) długoterminowe stopy procentowe byłyby równe średniej oczekiwanych przyszłych krótkoterminowych stóp procentowych. W takiej sytuacji inwestorzy lokowaliby środki rut krótkie okresy, pożyczkobiorcy zaś wybieraliby pożyczki o jak najdłuższych okmuch spłaty, a instytucje finansowe stanęłyby przed problemem finansowania znaczącej ilości długoterminowych pożyczek o stałym oprocentowaniu za pomocą depozytów krótkoterminowych. Wiązałoby się to z nadmiernym ryzykiem stóp procentowych. W praktyce więc instytucje finansowe podwyższaj.) długoterminowe stopy procentowe, w odniesieniu do oczekiwanych przyszłych stóp krótkoterminowych, co prowadzi do zmniejszenia ryzyka stóp procentowych poprzez ograniczenie l"tiuin.suwania jxjż.ycziłV. długoterminowych depozytami krótkoterminowymi. W ten sposób redukuje się bowiem popyt na pożyczki długoterminowe (o stałym oprocentowaniu) I zachęca iriwestiirów do deponowania środków na dłnme okresy.
Teoria preferencji płynności prowadzi ćo sytuacji, w której stopy ur-minowe są wyższe niż oczekiwane przyszłe stopy natychmiastowe. Jest ona także zgodna z obserwacjami empirycznymi świadczącymi o cyn;, Że kr/yw.i dochodowości jest częściej rosnąca niż malejąca.
Kontrakty putures
Najbardziej popularnymi długu term i nowymi procentowymi kontraktami futura są notowane na CBOT kontrakty na długo- l średnioterminowe obligacje skarbowe. Te pierwsze mogą opiewać na jakiekolwiek obligacje rządowe o okresie do wykupu dłużnym niż 15 lat» nie |iodlegające przedterminowemu wykupowi przez emitenta przed upływem 15 iat. Jidc wyjaśnimy później, giełda upracowała procedury korygujące cenę otrzymywaną przez stronę zajmującą pozycję krótką w zależności od faktycznie dostarczanych walorów.
W kontraktach iia średnioterminowe obligacje skarbowa aktywami pierwotnymi mogą liyć jakiekolwiek wyemitowane prze? rząd długo-lub średnioterminowe obligacje o okresie do wykupu od 6.5 do 10 lnt. I*udobnic jak w pierwszym przypadku - istnieją procedury korygując* cenę utrzymywaną przez stronę zajmująca pozycję krótką w załcżnnśd od rodzaju dostarczanych obligacji.
W dalszym ciągu skoncentrujemy się na kontraktach nn długoterminowe ubligacjr skarbowe - kontrakty na obligacja śred n i u lerminowc zachowują się bowiem w bardzo podobny sposób i większość /. poruszonych problemów odnosić się ladzie zarówno do jednych, jak I do drugich kontraktów’.
Notowania
Ceny długoterminowych obligacji skarbowych podawane są w dobrach i trzydziestych drugic h częściach dobra dla obligacji o wartości nominalnej równej 100 dolarów. Tuk zatem kura 90-05 oznacza, że dla obligacji o wartości nominalnej 100 000 dolarów cena wynosi 90 156,25 dolara.
fbdawany kura giełdowy nic jest równy cenie, która mn być zapłacona przez nabywcę - cenie nabyciu (cask prict). Ogóbic można tn zapisać;
Odsetki narosłe
Cena nabycia — Kurs + od ostatniej
płatności kuponowej
Aby przybliżyć pnwyższy wzór. znióżmy że mamy 5 marca 1994. a nnoli-zownnym walorem jest obligacja kuponowa o oprocentowaniu 11 procent i terminie wykupu 10 lipcu 2010. Dzisiejszy kurs obligacji to 95-16, czyli 95.5 dolara. Ponieważ płatności kupunowe dla papierów skarbowych są wypłacane co pół ruku, to ostatnia płatność została znsaltm* wana 10 xtyc/.ni«ł 1994, a następna przypadnie 10 lipca 1994. Liczba dni między 10 stycznia 1994 a 5 marca 1994 jest równa 54. a między 10 stycznia 1994 I 10 lfpca 1994 - 131. Na każde 100 dobców wartości nominalnej obligacji płacone jest (zarówno 10 stycznia jak i 10 lipca) 5.50 dolara udseiek. Oprocentowanie narosłe do dnia 5 marca 1994 wynosi 1,64 dolara (— 54/131 x 5J5 $), Cen;i nabycia dla 100 dolarów wartości nominalnej obligacji o dacie wykupu w dniu 10 lipca 2010 wynosi zatem 97.14 dobra 95,5 $ 4- 1,64 $), a cena obligacji o wartości nnminalnri 100 0(J0 dolarów jest równa 97 140 dolarów.
Thbcla 5.3 prezentuje notowania procentowych kontraktów fu tur es z The Wall Street Journal z dnb 12 sierpnia 1993 Ceny kontraktów na długoterminowe obligacje skarbowe są podawane w taki sam sposób jak ceny samych obligacji: na przykład cena rozliczenia wrześniowego kontraktu w drtiu 11 sierpnia 1993 była równa J16-08 czyli 116^. Jeden kontrakt opiewa na dostawy obligacji o waności nominalnej 100000 dolarów, a więc zmiana ceny terminowej u jednego dolara prowadzi do zmiany wartości kontraktu /umres o 1000 dolarów. Dostawa kontraktu może zostać zrealizowana w każdym momencie podczas miesiąca dostawy.