tablica2

4^

TABLICA 12

FISZKA Z LEKTURY

Chenu, M. D. Th. Im. fant. (s)

„Imaginatio - Notę de lexicographie philosophique" Miscellanea Mercati, Vaticano, 1946, s. 593

Rożne znaczenia terminu. Przede wszystkim augustiańskie:

„Im. est vis animae, quae per figuram corporearum rerum absente corpore sine exteriori sensu dignoscit" (cap. 38 z De spiritu et anima przypisywane Izaakowi ze Stella lub Hugonowi od św. Wiktora i innym).

De unione spiritus et corporis Hugona (PL, 177, 285) mowa o sublimacji danych zmysłowych w dane rozumowe, które dokonuje się w imaginatio. W tej mistycznej perspektywie iluminacja ducha i dynamiczne splatanie się sił jest określane jako formatio. Imaginatio w tym mistycznym procesie formatio powraca także u Bonawentury (Itinearium): sensus, im. (=sensualitas), ratio, intellectus, intelligentia, apex mentis. Im. uczestniczy w kształtowaniu tego, co rozumowe (intelligibile), przedmiot intellectus, natomiast intelligentia całkowicie oczyszczona ze związków zmysłowych pozwala uchwycić intellectibile.

To samo rozróżnienie stosuje Boecjusz. Intellegibile jest świat zmysłowy, ^a intellectibile jest Bóg, idee, hyle, prazasady.

Zob Comm. in Isag. Porph., I, 3) Hugo od św. Wiktora w Didasc. streszcza to stanowisko, Gilbert de la Porree przypomina, że imaginatio i intellectus są przez wielu nazywane opinio, jak Wilhelm z Conches. Imago jest formą, ale zanurzoną w materii, a nie formą czystą.

=3

O

r-T

aj

TT

Co do Tomasza:

Dla niego, podobnie jak dla Arabów (De ver., 14, 1), obraz jest apprehensio quidditatis simplicis quae alio etiam formatione dicitur (I. Sent.,    1⁹/^,1

7), [ale w takim razie jest simplex apprehensio1!] Imaginatio jest przekładem arabskiego tasawor, wywodzonego od surat (obraz), to znaczy także forma,__od czasownika sawara (kształtować, modelować), a także malować i tworzyć [bardzo ważne, do ponownego sprawdzenia!!!]

vor|£ię Arystotelesa staje się formatio: kształtowanie w sobie samym reprezentacji

rzeczy.    .    .    ......

Stąd św. Tom. (I. Sent, 8, 1, 9): „Primo quod cadit in imaginatione intellectus

est ens"    ...    ..

Następnie Arystoteles w De Anima wprowadza znaną definicję fantazji. A_e d-^a

średniowiecza fantazja oznaczała sensus communis, a imaginatio była to virtus coqitativa.

Tylko Guindisalvi zmierza do stwierdzenia: sensus communis = virtus imaginativa=fantasia.

[straszny chaos! Wszystko koniecznie sprawdzić]

<

to

co

N

TT

3

O

ct

JU

rt

ZT

•o

d