Terminy 1

WYBRANE TERMINY I POJĘCIA Z ZAKRESU NAUK POMOCNICZYCH FILOLOGU POLSKIEJ

AKAPIT (inaczej a linea) - wcięcie, odstęp pierwszego wiersza tekstu od lewego marginesu, a także samodzielny fragment tekstu ujęty między dwoma wcięciami.

ANTYKWA w znaczeniu potocznym każde pismo proste, w odróżnieniu od pochyłego, czyli kursywy. Przede wszystkim jednak jest to pismo powstałe w 2 połowie XV wieku i będące odzwierciedleniem renesansowej fascynacji klasycznym pięknem antycznych inskrypcji.

APARAT KRYTYCZNY - szczegółowa dokumentacja uzasadniająca brzmienie tekstu, który przyjęty został za postawę edycji naukowej. Umieszczony zazwyczaj pod tekstem i połączony z nim szeregiem odsyłaczy.

APARAT NAUKOWY dołączona do tekstu głównego dokumentacja źródłowa obejmująca przypisy, bibliografię, a w niektórych przypadkach również indeksy i wstęp.

BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA nazywana też kryptobibliografią (czyli bibliografią ukrytą), literaturą przedmiotu, wykazem publikacji itp., umieszczana jest zazwyczaj na końcu publikacji książkowej, a także na końcu rozdziału lub artykułu w pracach zbiorowych oraz czasopismach naukowych. B. załącznikowa jest niesamoistna wydawniczo, treściowo musi łączyć się z tekstem rozprawy, której towarzyszy; w uporządkowanym spisie podaje opisy bibliograficzne materiałów źródłowych wykorzystanych w rozprawie, a także cytowanych w przypisach oraz materiałów uzupełniających i poszerzających omawianą w rozprawie problematykę.

BROSZURA książka o objętości do 4 8 stron.

CZASOPISMO wydawnictwo periodyczne lub nieregularne ukazujące się nic częściej niż 2 razy w tygodniu, które charakteryzuje różnorodność tekstów i autorów w obrębie zeszytu, jak i z zeszytu na zeszyt.

DODRUK -- potoczne określenie na zwiększenie nakładu przez dodatkowy druk (z tych samych matryc, z tego samego pliku - zapisu cyfrowego i w ramach tego samego wydania).

DOKUMENT - utrwalony na nośniku materialnym zapis myśli ludzkiej, przeznaczony do rozpowszechniania.

DOKUMENT DŹWIĘKOWY (AIJD1ALNY) dokument zawierający nagranie lub dyspozycję programową dźwięku, odtwarzany za pomocą urządzeń właściwych dla danej postaci dokumentu.

DOKUMENT NIESAMOIS'INY WYDAWNICZO - dokument stanowiący część wydawnictwa, np. artykuł w czasopiśmie, jeden z utworów na płycie gramofonowej.

DOKUMENT PIERWOTNY - dokument w postaci nadanej przez autora i/lub wydawcę.

DRUK ULOTNY - dokument piśmienniczy o doraźnym i krótkotrwałym przeznaczeniu, o objętości do 4 stron.

EDITIO DEFINITIVA - wydanie ostateczne, najlepsze i najkompletniejsze, dokonane jeszcze za życia autora.

EDITIO POSTHUMA wydanie pośmiertne, niekiedy na podstawie spuścizny rękopiśmiennej.

EDITIO PRINCEPS - wydanie pierwsze, pierwodruk.

EKSLIBRIS (łac. ex iibris z książek) znak własnościowy. Najczęściej ma postać kartki z napisem obejmującym imię i nazwisko lub nazwę instytucji oraz z symbolem powiązanym z osobą właściciela, która wklejana jest na odwrocie przedniej okładki.

^ł Oprać, na post. Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław, Ossolineum 1971.