TERMINY
ABAKUS ABSYDA/APSYDA |
NAJWYŻSZA CZĘSC GŁOWICY W KSZTAŁCIE CZWOROBOCZNEJ PŁYTY POMIESZCZENIE NA RZUCIE PÓŁKOL.A PÓŁELIPSY ZAMYKAJĄCE PREZBITERIUM LUB NAWĘ (NIEKIEDY NAWY BOCZNE I RAMIONA TRANSEPTU), O RÓWNEJ LUB MNIEJSZEJ OD NICH |
AEDICULA |
WYSOKOŚCI I SZEROKOŚCI WYODRĘBNIONE LUB WTOPIONE W BRYŁĘ BUDYNKU KAPLICZKA ZWIEŃCZONA FRONTONEM OPARTYM NA ANTACH LUB KOLUMNACH; MODEL BUD INKU; NISZA W WEWN. ŚCIANACH BUDYNKU, UJĘTA PO BOKACH DWIEMA KOLUMNAMI |
AEGIKRANION AKANT AKROLIT |
PODTRZYMUJĄCYMI BELKOWANIE ZWIEŃCZONE FRONTONEM .ARCHITEKTONICZNY ELEMENT DEKO RAC Y INY W KSZTAŁCIE CZASZKI KOZY ELEMENT DEKORACYJNY W FORMIE LIŚCIA, KWIATU CZY TEŻ WICI AKANTU TYP GRECKIEGO POSĄGU KULTOWEGO WYKONANEGO Z DWU MATERIAŁÓW: GŁOWA, RĘCE, STOPY Z KAMIENIA (WAPIEŃ, MARMUR), KORPUS I CZĘŚCI NÓG - OKRYTE SZATĄ Z BOGATO ZDOBIONEJ |
AKROTERION |
TKANINY - Z DREWNA INACZEJ NASZCZYTNCK, DEKORACYJNY ELEMENT ARCHITEKTONICZNY WIEŃCZĄCY WIERZCHOŁEK I BOCZNE NAROŻNIKI FRONTONU, W KSZTAŁCIE STYLIZOWANEJ PALNIĘTY. WOLUT, LIŚCI AKANTU, GRUP FIGURALNYCH |
A LA GREQUE .ALEGORIA |
ORNAMENT, PRZEWAŻNIE MEANDER; TERMIN UŻYWANY W POLSCE OD POL. XVIII W. OBRAZOWE PRZED STAWIENIE ABSTRAKCYJNEGO POJĘCIA, UKAZANEGO POD POSTACIĄ LUDZKĄ, ZWIERZĘCĄ BĄDŹ W FORMIE GRUPY FIGURALNEJ, KTÓREJ POSTACIE POPRZEZ SWE CECHY, ATRYBUTY, STROJE, POZY, GESTY I ZACHOWANIA OZNACZAJĄ OKREŚLONĄ SYTUACJĘ, BĘDĄCĄ TEMATEM UOGÓLNIENIA |
ALTERNACIA |
UKŁAD KILKU ELEMENTÓW DEKORACYJNYCH LUB KONSTRUKCYJNYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA |
AMBIT/OBEJŚCIE |
PRZEMIAN W RZEDZIE W KOŚCIOŁACH PRZEJŚCIE OBIEGAJĄCE PREZBITERIUM, ZWYKLE NA PRZEDŁUŻENIU NAW |
AMFILADA AMFITEATR |
BOCZNYCH, ODDZIELONE MUREM LUB ARKADAMI TRAKT POMIESZCZEŃ POŁĄCZONYCH WEJŚCIAMI, UMIESZCZONYMI NA JEDNEJ OSI ODKRYTA BUDOWLA WIDOWISKOWA NA PLANIE ELIPSY, Z .ARENĄ POŚRODKU I WIDOWNIĄ |
AMFORA ANASTYLOZA |
WZNOSZĄCĄ SIĘ SCHODKOWO DOKOŁA NIEJ NACZYNIE GLINIANE 0 OWALNYM BRZUŚCU Z DWOMA PIONOWYMI IMADŁAMI PONOWNE USTAWIENIE KOLUMN Z ZACHOWANYCH ORYGINALNYCH ELEMENTÓW BUDOWLI |
.ANGIELSKI OGRÓD |
ANTYCZNEI ZNAJDUIĄCEJ SIĘ W RUINIE FORMA OGRODU NAWIĄZUJĄCA DO UKŁADU NATURALNEGO KRAJOBRAZU; ZARZUCENIE REGULARNOŚCI, WĄ^LIMINO WIANIE LINII PROSTEJ, ROŚLINY SWOBODNIE ROZROŚNIĘTE -ROZMIESZCZONE W GRUPACH NTERE GUL ARNA" CH |
ANGOBA |
RODZAJ POLEWY ZE SZLACHETNEJ GLINKI. KŁADZIONEJ CIENKA WARSTWĄ NA POWIERZCHNIĘ NACZYNIA WYKONANEGO Z GLINY GORSZEJ I ODMIENNEGO KOLORU; NA ANGOBIE MALOWANO LUB RYTO WZÓR |
.ANTA |
ZAKOŃCZENIE WYSUNIĘTYCH BOCZNYCH ŚCIAN NAOSU; FORMA CZWOROKĄTNEGO PILASTRA -TELIPLUMIN ANTISYOSIAUA DWIE KOLUMNY MIĘDZY ANT AND |
ANT AB A |
METALOWY UCHWYT W FORMIE OBRĘCZY BĄDŹ RUCHOMEGO P.AŁĄKA STOSOWANY JAKO UCHWYT DO SKRZYNI, KUFRÓW; UMIESZCZANA NA DRZWIACH, BRAMACH, FURTKACH |
ANTEFIKS |
ELEMENT ARCHITEKTONICZNY Z KAMIENIA LUB TERAKOTY W FORMIE ORNAMENTOWANEJ PŁYTY |
ANTEPENDIUM |
ZASŁANIAJĄCEJ POKRYCIE DACHU DACHÓWKAMI, USTAWIANY ZWYKLE NA GZYMSIE BOCZNYCH ŚCIAN BUDOWLI ZAMLAST SIMY; PRZYBIERAŁ FORMY TRÓJKĄTA ZDOBIONEGO PŁASKORZEŹBĄ, PÓŁKOLA Z GŁOWĄ KOBIETY BĄDŹ MASKĄ ZASŁONA LUB ZAKRYCIE PODSTAWY STAŁEGO OŁTARZA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO; GŁÓWNIE |
ANTHEMION |
PRZEDNIEJ JEGO CZĘŚCI ORNAMENT SKŁADAJĄCY SIĘ Z USZEREGOWANYCH NA PRZEMIAN ELEMENTÓW STYLIZOWANEJ |
PALMETY I INNEGO MOTYWU ROŚLINNEGO ANTROPOMORFICZNE PRZEDSTAWIENIE
PRZEDSTAWIENIE POD POSTACIĄ LUDZKĄ BÓSTW, ZJAWISK PRZYRODY, POJĘĆ ABSTRAKCYJNYCH
ANTYKAMERA |
POMIESZCZENIE SPEŁNIAJĄCE WE WNĘTRZACH P.AŁACOWTCH ROŻNE FUNKCJE. NA OGOL REPREZENTACYJNEJ POCZEKALNI DLA DWORZAN - CZĘSTO STANOWIŁA POKÓJ POPRZEDZAJĄCY POMIESZCZENIA O OKREŚLONYM PRZEZNACZENIU |
ANTYTETYCZNY UKŁAD |
DEKORACYJNY UKŁAD FIGURALNY LUB CZYSTO ORNAMENTALNY 0 ELEMENTACH |
ANULUS .APOKALIPSA |
PRZECIWSTAWIAJĄCYCH SIĘ SOBIE PO OBU STRONACH OSI SYMETRII WYPUKŁY PIERŚCIEŃ W GÓRNEJ CZĘŚCI KOLUMNY OSTATNIA I JEDYNA PROROCZA KSIĘGA NOWEGO TESTAMENTU OPISUJĄCA W SIEDMIU WIZJACH PRZYSZŁE DZIEJE ŚWIATA I OSTATECZNY TRIUMF KOŚCIOŁA; ADORACJA BARANKA. MEBLAŃSKIE JERUZALEM GÓRA RAJSKA, NIEIFIASTA APOKALIPTYCZNA, WI.ELKA NIERZĄDNICA BABILOŃSKA. CZTEREJ JEŹDŹCY APOKALIPSY |
.APOTEOZA ARABESKA |
PRZEDSTAWIENIE CZŁOWIEKA WYNIESIONEGO DO RZĘDU BOGÓW ORNAMENT ROŚLINNY WYWODZĄCY SIĘ Z HELLENISTYCZNO-RZYMSKIEGO ORNAMENTU WICI ROŚLINNEJ |
ARCffiTRAW |
BELKA SPOCZYWAJĄCA NA KOLUMNACH, NAJNIŻSZY I NAJWAŻNIEJSZY CZŁON BELKOWANIA -INACZEJ EPISTYL |
ARCHIWOLTA |
PROFILOWANE LUB ORNAMENTOWANE CZOŁO .ARKADY. ELEMENT DEKORACYJNY POKRYWAJĄCY |
ARGOS OLIUM ARKADA |
KRZYWIZNĘ KONSTRUKCYJNEGO LUKU NISZA GROBOWA, ZAMKNIĘTA NAJCZĘŚCIEJ ŁUKIEM KUTA W ŚCIANIE KATAKUMB ELEMENT ARCHITEKTONICZNY SKŁADAJĄCY SIĘ Z DWÓCH PODPÓR (FILARÓW, KOLUMN) |
ARRAS |
ZAMKNIĘTYCH GÓRĄ LUKIEM OKREŚLENIE STOSOWANE DO 2 POLOWY XVII WIEKU DO WSZYSTKICH TKANIN DEKORACYJNYCH |
ASTRAGAL |
TKANYCH TECHNIKĄ GOBELINOWĄ - OD NAZWY MIASTA ARRAS PROFIL ZDOBIONY PEREŁKOWAMEM, WYSTĘPUJĄCY MIĘDZY TRZONEM KOLUMNY A JEJ GŁOWICĄ; ORNAMENT CIĄGŁY W FORMIE PÓŁWYPUKŁEGO PASMA Z PAŁECZEK ROZDZIELONYCH POJEDYNCZYMI LUB PODWÓJNYMI KRĄŻKAMI BĄDŹ PEREŁKAMI |
ATLANT |
INACZEJ GIGANT. TELAMON: POSAG MĘŻCZYZNY SŁUŻĄCY ZA PODPORĘ ZAMIAST KOLUMNY, FILARA LUB PILASTRA WSPIERAJĄCY GŁOWĄ, 3ARKANU, .ALBO RĘKAMI BELKOWANIE. SUFIT, BALKON CZY INNA' ELEMENT ARCHITEKTONICZNY |
ATRIUM |
W STAROŻYTNYM DOMU RZYMSKIM CENTRALNE REPREZENTACYJNE POMIESZCZENIE -PROSTOKĄTNE, OŚWIETLANE PRZEZ OTWÓR W DACHU. POD KTÓRYM ZNAJDOWAŁ SIĘ BASEN NA WODĘ DESZCZOWĄ; W .-ARCHITEKTURZE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIEJ DZIEDZINIEC OTOCZONY ZE WSZYSTKICH STRON KOLUMNADĄ, POPRZEDZAJĄCY WŁAŚCIWY KOŚCIÓŁ - POŚRODKU ZE ZBIORNIKIEM DO AB LUCJI |
1