Typy planów, sklepienia, kopuły romanskie,[1]

o    *

Horsfeld, kościół klasztorny, 1038-1144. Nawa główna ma tg samą długość i szerokość co transept. tzn. podstawą roztworzenia budowli jest długość korpusu. Skrzyżowanie naw nlewy-odrębnione. Jest to ukierunkowana świątynia jednochórowa, tzn. apsydy I prezbiterium są tylko w części wsch.

Hildosholm, św. Michał. 1010-1033. Najstarsza budowla z wyodrębnionymi skrzyżowaniami naw. Kwadrat modularny czytelny jest w nawie głównej (filary w narożach modułów, między nimi kolumny tworzące przemienny układ podpór) i w transeptach, ale nie w nawach bocznych. Budowla dwuchórowa nieukierunkowana.

TYPY PLANÓW

Ely. katedra, po 1080. Trójnawowa bazylika typu anglonormańskiego z transeptem, długim chórem I przemiennośdą podpór. Trójkondygnacyjna ściana nawy głównej: arkady, otwarte Iryforium zamiast empor. galeryjka na wysokości parapetów okien nawy głównej w grubości ścian międzyokiennych. Unią przerywaną oznaczono pierwotne obejście chóru.

Wormacja, katedra. 1125/30-1230. Wiązany system przęseł: kwadrat skrzyżowania nawy głównej i transeptu stanowi moduł dla przęseł nawy głównej i ramion transeptu. podzielony zaś na cztery - dla przęseł naw bocznych. Mocniejsze filary międzynawowe stoją na narożach kwadratów przęseł nawy głównej. Dwuchórowa.

Autun, St-Lazare. XII w. Kwadrat skrzyżowania nawy głównej i transeptu jest podstawą roz-mierzenia przęseł wszystkich naw. Nawa główna sklepiona kolebkowo podzielona jest gurtami na prostokątne przęsła równe szerokością przęsłom naw bocznych (już protogotycki system przechodzący). Jednochórowy.

Clermont-Ferrand. Notre-Dame-du-Port. k. XI—XII w. Chór z obejściem i kaplicami w układzie promienistym. Nawa główna sklepiona kolebką bez podziałów gurtami na przęsła. Skrzyżowanie nawy głównej i transeptu przekryte kopułą.

5

SKLEPIENIA,

KOPUŁY

9

6

7

8

1    Kolebka półkolista. K - kozuba, kapa. W - koleba

2    Kolebka zaostrzona (ostrołukowa)

3    Kolebka z gurtami jarzmowymi

(przy kolebce zaostrzonej - gurty ostrołukowa)

4    Sklepienie krzyżowe. K - kozuba, kapa

5    Sklepienie krzyżowo-żebrowe. kopulaste (żebra krzyżowe na półkolu)

6    Sklepienie żagieikowe (kopuła sferyczna).

H - spływ sklepienny, F - koto podstawowe (wpisane)

7    Kopuła na pendetywach. P - pendentyw.

F - koto podstawowe (opisane)

8    Kopuła na trompach. T - trampa,

KI - ośmioboczna czasza (sklepienie klasztorne na ośmioboku)

9    Kopuła półkolista na tamburze (bębnie).

Tb - tambor. P - pendentyw. F - koto podstawowe (wpisane)

Zob. -* sklepienie. -» kopuła. 41*.