Uczciwek200

Stacja zasilająca

Rys. 51. Przykładowe wartości rażenia przy porażeniach napięciem 220 V człowieka o rezystancji ciała R = 1 kfi

Badania wykazały, że ludzie są mniej wrażliwi na działanie prądu stałego niż prądu przemiennego, o takiej samej wartości. Prąd stały, np. nie powoduje skurczu mięśni przy małych natężeniach wartości prądu (ok. 20 mA). Jako wartość graniczną długotrwałego bezpieczn e-go prądu rażeniowego przyjęto 70 mA, przy prądzie stałym.

W tablicy 40 podano objawy działania prądów przemiennych o częstotliwości 50 -s- 60 Hz na organizm człowieka. Są to dane orientacyjne, a ich uściślenie - w postaci stref skutków oddziaływania prądu - jest przedstawione na wykresie zależności czasu przepływu prądu rażeniowego od wartości tego prądu.

Z danych zawartych w tablicy wynika, że im większa jest wartość prądu rażeniowego, tym groźniejsze są skutki porażenia. Prąd o wartości powyżej 10 mA powoduje skurcze mięśni, głównie zginających, co utrudnia lub uniemożliwia samodzielne wypuszczenie z rąk uchwyc o-nych przedmiotów (np. przewodu, rękojeści narzędzia, rury). Porażony nie może samodzielnie przerwać przepływu prądu i jeśli nie otrzyma w porę pomocy, to stan taki może zakończyć się tragicznie. Przy prądzie powyżej 15 mA może nastąpić zatrzymanie oddychania. Natomiast przy prądzie rażeniowym około 50 mA i większym, może wystąpić stan szczególnie niebezpieczny, tj. migotanie komór serca.

U człowieka zdrowego poszczególne włókna mięśnia sercowego wykonują skurcze w określonym rytmie, co powoduje miarowe skurcze przedsionków i komór serca oraz zapewnia krążenie krwi w organizmie. Prawidłowa liczba skurczów serca u dorosłego człowieka wynosi około 70 na minutę, a jeden cykl pracy serca trwa ok. 0,75 s.

Tablica 40. Objawy działania prądu elektrycznego o częstotliwości 50 -5- 60 Hz na człowieka

Wartość skuteczna prądu rażenia mA	Czas działania prądu rażenia	Objawy	Prawdopodo bieństwo śmiertelnego porażenia
Oh- 1	nieokreślony	prąd niewyczuwalny	mało prawdo podobne
do 15	jw.	w miarą zwiększania prądu coraz silniejsze skurcze mięśni palców i ramion, aż do objawów bólu; ręce obejmujące przedmiot przywierają tak, że nie można ich oderwać
O •I*	minuty	silny skurcz ramion, utrudniony oddech, wzrost ciśnienia krwi; granice wytrzymałości
O to •I* o	do 1 minuty	nieregulamość w pracy serca; bardzo silne skurcze, utrata przytomności; przy dłuższym działaniu prądu w górnym zakresie - migotanie komór serca
50 - kilka-set	poniżej jednego cyklu pracy serca - ok. 0,75 s	brak objawów migotania komór serca, silny wstrząs
	powyżej jednego cyklu pracy serca	migotanie komór serca; zaburzenia systemu nerwowego; utrata przytomności, znamiona prądowe
ponad kilkaset	poniżej jednego cyklu pracy serca	migotanie komór serca; początek migotania w okresie rozkurczu komór; utrata przytomności, znamiona prądowe	niebezpieczeństwo utraty życia
	powyżej jednego cyklu pracy serca	powtarzające się zatrzymania pracy serca; utrata przytomności, oparzenia

Uwaga: Prąd 30 mA przyjęto jako wartość graniczną długotrwałego bezpiecznego prądu rażeniowego.

375