CCF20110312024

Rys. 51. Różnorodne przykłady połączeń elementów systemu uziomowego

•    Uziomów nie należy umieszczać w korytach rzek lub stawach oraz w wysychającym gruncie np. w pobliżu rurociągów z gorącą wodą lub parą.

•    Uziomy sztuczne, przez które przewiduje się trwały przepływ prądu stałego, powinny być wykonane z materiałów nieulegających korozji elektrochemicznej. Uziomy te instaluje się pionowo.

•    Informacja o wartości rezystywność gruntu stanowi podstawę projektowania każdego rodzaju uziemień. Rezystywność gruntu można określić jako rezystancję między dwoma płaszczyznami w odniesieniu do gruntu o objętości 1 m . przykładowe wartości rezystywności gruntów przedstawiono w tabeli 38.

Tabela 38. Średnie i największe wartości rezystywności gruntów różnego rodzaju [N-23J, [P-27]

Nazwa gruntu	Rezystywność Qm
	Wartości średnie	Wartości największe
Iły, glina ciężka, glina pylasta, glina, grunty torfiaste i organiczne, gleby bagienne, grunty próchnicze (czamoziemy, mady)	40	200
Glina piaszczysta, glina pylasta, pyły, gleby bielicowe i brunatne wytworzone z glin zwałowych oraz piasków naglinkowych i naiłowych.	100	250
Piasek gliniasty i pylasty, pospółki, gleby bielicowe wytworzone z piasków słabo gliniastych i gliniastych.	200	600
Piaski, żwiry, gleby bielicowe wytworzone ze żwirów i piasków luźnych	400	3000
Piaski i żwiry suche (zwierciadło wody gruntowej na głębokości większej niż 3 m)	1000	5000
Grunty kamieniste	2000	8000

•    Wartości statycznej rezystancji uziomu można oszacować wykorzystując uproszczone zależności podawane w normach przedmiotowych W tabeli 39 zestawiono podstawowe zależności zalecane w normach dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych [N-23] oraz systemów uziemiających obiektów telekomunikacyjnych [N-50 ].

•    Jeśli pojedynczy uziom otokowy nie zapewnia wymaganej rezystancji lub różnice potencjałów będą niebezpieczne dla osób przebywających w sąsiedztwie uziomu należy zastosować dodatkowe uziomy otokowe umieszczane w odległości ok. 3m. jeden od drugiego. Otoki, w miarę oddalania się od obiektu, powinny być układane coraz głębiej w gruncie. Przykładowy układ rozbudowanego systemu otoków przedstawiono na rys. 52.

Układ uziomowy powinien również zapewnić zredukowanie do bezpiecznych wartości różnice potencjałów pomiędzy poszczególnymi punktami uziomu oraz podłączonymi do niego instalacjami i urządzeniami. Spełnienie tego ostatniego warunku wymaga stosowania połączeń o możliwie najmniejszych wartościach impedancji pomiędzy uziomem a szyną lub pierścieniem wyrównywania potencjałów oraz urządzeniami, jeśli są połączone bezpośrednio z uziomem.

62

Podręcznik

Tabela 39. Uproszczone zależności umożliwiające wyznaczenie wartości rezystancji uziomu

Rodzaj uziomu	Wzory do wyznaczania wartości rezystancji uziomu R [£2]
	wg ZN-96 TP S.A. - 037	wg PN-86/E-05003
pionowy pojedynczy	R = 0,84/3// dla/=2...20m i głębokości zakopania uziomu t =0,8 m	r l R =——7^|n~ 27t-l r
pionowy złożony	R=R,/0,9// gdzie R, rezystancja jednego pionowego elementu, uziom składa się z n elementów	k 1/R, +1/R2+.... k=1,4 dla 0,5<a//<1, k=1,2 dla /<a//<5, k=1 dla a//>5
poziomy pojedynczy	R = 1,8/3// dla/=10...20 m i głębokości zakopania t =0,8 m	r / R = —>-n-l r
poziomy promieniowy	R = R, /0,7« gdzie R, rezystancja jednego elementu poziomego uziomu złożoneqo z n elementów	1,4 ^R 1/R,+1/R,+.....
otokowy		^r"Va
kratowy	—	0.45/3 ^R'
stopa fundamentowa		0,6/3 ^R=Ma
ława fundamentowa		0,82/) 1,85/) K — r— ‘ + 4a l

Oznaczenia

P - rezystywność gruntu, Om, a - odległość między uziomami pionowymi, m, Ri,R₂...- rezystancje uziemienie poszczególnych uziomów uziomu złożonego, o,

I - długość uziomu, m,_

f - głębokość zakopania uziomu, m, r- połowa największego wymiaru poprzecznego uziomu złożonego, m,

A - powierzchnia objęta obrysem ław fundamentowych, uziomem otokowym lub kratowym m²,

L - całkowita długość ław fundamentowych, m,

Zeszyt 11

63