Untitled12(1)

dejście"⁴    — w artykule Trend a cykl koniunkturalny$

Pozostawiając na uboczu kwestię, czy to ostatnie roz gadnień cyklu i trendu jest udane, przypomnijmy, że łącznego rozwiązania cyklu i trendu Kalecki uznał tu "za. drogę do realistycznej analizy problemu dynamiki gosp talistycznej"¹.

3.4. Model cyklicznego rozwoju gospodarczego

Teoria cyklicznego rozwoju Kaleckiego ma charakter k modelowej o ostrych założeniach upraszczających, Nąjt zawierają się w twierdzeniu, że ..handel zagraniczny i buc są zrównoważone i że robotnicy nie oszczędzają”².

Założenie pierwsze oznacza brak wpływu zagranicy, tektury w otoczeniu, na przebieg koniunktury wewnętrznej, a: względu na popytową koncepcję cyklu), w gruncie rzeczy, gospodarkę zamkniętą. Z kolei założenie drugie — przez: nienic wydatków państwa podejmowanych w trybie deficy towego — eliminuje interwencję koniunkturalną³. Wreszcie ostatnie (z wymienionych) — ..robotnicy wydają tyle, ile — oznacza, że przy danej jednostkowej płacy realnej popyt, ków jest funkcją zatrudnienia; ma więc charakter pasy tecznie determinantą zmian całego układu gospodarczego) się prywatne wydatki inwestycyjne - inwestycje w kapi ^ ^Czysty" cykl koniunkturalny

Kalecki pisze: .....rozpatrzymy układ, który nie podlega długo-wemu _rozw₀jowi, tzn. układ, który poza wahaniami koniunkturalnymi jest statyczny”⁵². A zatem, w celu wyjaśnienia logiki ^czystego” cyklu koniunkturalnego (dalej, dla skrótu, cyklu lub czystego” cyklu) Kalecki zakłada, że układ znajduje się w stanie reprodukcji prostej, co pozwala izolować zmiany związane z wahaniami cyklicznymi.

Układ statyczny musi spełniać kilka warunków; najważniejszy jest ten, iż suma wydatków inwestycyjnych brutto w całym cyklu równa się sumie zużycia zasobu kapitału (amortyzacji). W konsekwencji zasób kapitału trwałego po zakończeniu cyklu jest taki sam, jak na początku cyklu: taki sam co do wolumenu urządzeń kapitałowych, jak i efektywności (z rozważań wyeliminowany jest postęp techniczny). Poza układem pozostaje również przyrost ludności, państwo, handel zagraniczny oraz oszczędności robotników.

Kalecki zakłada dalej przeciętny poziom zużycia zasobu kapitału trwałego w całym cyklu. Wokół tego poziomu amortyzacji wahają się fok ^CZD'^e '^nwestycje, w wyniku czego zasób kapitału trwałego rośnie

maleje w zależności od stosunku inwestycji do poziomu amor-_w ?'■ Przyczynę cyklicznego biegu inwestycji odnajduje Kalecki

Wakterze decyzji inwestycyjnych kapitalistów przemysłowych. d®cyze™Y^Sl ^°^nceP^cjr przedstawionej w Teorii dynamiki gospodarczej, pjJ^e ’^nwestycyjne są ściśle związane z oszczędnościami brutto ? lorstw (do których oprócz nie rozdzielonych zysków i amor-

⁵¹ ty j.

P°Uue|s?_v i, •    isaiecKi uwzględnił rowmez „inwestycje w zapasacn . aic

Pilika ^C ^^WU P^tatach z 1962 i 1968 r. (zoh. przypis 50) zrezygnował z tego ⁵² to. - ■

* Później^?¹"¹¹ dynamiki- Kalecki uwzględni! również ..inwestycje w zapasach", ale

• - z kolei od czynników określających decyzje inwesi ' r/edsiętń^ors*^w'

pe P^u _woj_u gospodarczego, czyli faktyczny proces dyna-

^Kalecki rozkłada na dwie składowe: wahania

^K _tretid Najpierw autor Teorii dynamiki... buduje mecha-

*_ug0fal°^Wy „

? ^^ysteg°

wahania cykliczne oraz

cv

klu koniunkturalnego.

kalecki Teoria dynamiki gospodarczej, w: Dzieła, tom 2, ed. cit.. s. 317.

93

1

⁴ W przedmowie do wyboru swoich prac wydanych już jaico pisma Zob. M. Kalccki Selected F.ssays on r/iet Dynamics of the Capitalist Economy, Cambridge 1971, s. VIII.

^4XM. Kalecki Trend a cykl koniunkturalny, w: D:iela, tom 2, ed.

2

M. Kalccki Teoria dynamiki gospodarczej, w: Dzida, tom 2, ed., oraz 339.

3

^sc W późniejszych, ostatnich dwu pracach o cyklicznym rozwoju Kalccki ujął te założenia w sposob jednoznaczny, a mianowicie w 1962 t-‘ *•_, system zamknięty [..."] abstrahuję również od wydatków i dochodów I Uwagi o teorii wzrostu, w: Dzieła, tom 2, ed. cit., s. 440): w 1968 r.: zamknięty system gospodarczy i abstrahujemy od działalności rządu, ^z _ koncentrując się w ten sposób na samowystarczalnej gospodarce kap leissez-fatre" (Trend a cykl koniunkturalny, w: Dzieła, tom 2, ed. cit-, ^s-