Regulacja krążenia krwi w naczyniach
Ciśnienie krwi, jej przepływ i rozmieszczenie w układzie krążenia zależą głównie od czynności serca i stanu naczyń krwionośnych.
Przez naczynia włosowate do zbiorników żylnych krew płynie tym obficiej, im większe jest ciśnienie, a równocześnie im mniejszy jest opór naczyniowy w danej części organizmu.
Wzrost napięcia fonicznego mięśni gładkich, zwłaszcza w małych tętniczkach zwiększa opór, zmniejsza przepływ przez naczynia włosowate i podnosi ciśnienie tętnicze w zbiorniku tętnicznym.
Złożone mechanizmy regulacyjne działają zawsze tak, aby przepływ krwi przez każdą część organizmu był zawsze najkorzystniejszy, ale musi na to wystarczyć najmniejsza objętość krwi i najmniejsza praca serca. Dlatego tez zmienia się nie tylko czynność serca, lecz także napięcie foniczne mięśni gładkich (miogenne) w ścianach naczyń. Jego wzrost pod wpływem czynników fizycznych lub chemicznych prowadzi do czynnego zwężenia naczyń, podczas gdy spadek pozwala na ich bierne rozszerzenie.
Za pomocą układu nerwowego utrzymuje się czynne napięcie neurogenne.
Wzmożona czynność serca dokonuje się zwykle razem ze zwężeniem naczyń krwionośnych, podczas gdy rozszerzeniu naczyń towarzyszy zwolnienie akcji serca. Zatem najważniejsze dla układu krążenia zmiany ciśnień i przepływu dokonują się pod kontrolą ośrodka sercowego i naczynioruchowego.
Serce i naczynia podlegają zespołowi neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym, które łącznie nazywa się ośrodkiem krążenia.
Odśrodkowe nerwy naczynioruchowe można podzielić na:
> zwężające należą do układu współczulnego);nalezą do układu adrenergicznego, gdyż działają za pośrednictwem noradrenaliny; impulsy podtrzymujące napięcie ścian naczyniowych płyną w nich nieustannie ze zwężającej czyli presyjnej części ośrodka naczynioruchowego (znajdują się w napięciu tonicznym)
> rozszerzające (nerwy współczulne, przywspółczulne i somatyczne); włókna cholinergiczne przywspółczulne w nerwach czaszkowych III, VII, IX i X; me płyną po nich ciągłe impulsy z rozszerzającej czyli depresyjnej części ośrodka naczynioruchowego (nie znajdują się w tonicznym napięciu)
73