Układ Oddechowy0003

Wyrównaniu prężności gazów zapobiega oddychanie zewnętrzne czyli wymiana gazów między krwią w naczyniach włosowatych znajdujących się na powierzchni oddechowej a zewnętrznym środowiskiem organizmu. Proces ten zachodzi w pęcherzykach płucnych. Tutaj tlen przenika z pęcherzyków do naczyń krwionośnych, dwutlenek węgla z krwi do powietrza w pęcherzykach. Ruchy oddeohowe klatki piersiowej dostarczają do pęcherzyków coraz to nowych porcji tlenu, zaś przez naczynia włosowate wciąż krąży krew spełniając funkcje transportowe. Cały transport gazów oddechowych dokonuje się przy ścisłej współpracy osocza i krwinek czerwonych zawierających hemoglobinę i karboanhydrazę. W płucach krew nabiera tlenu, a oddaje dwutlenek węgla, przez co w żylnej zamienia się w tętniczą. W tkankach krew oddaje tlen i zabiera dwutlenek węgla, przez co zamienia się ponownie w krew żylną. Hemoglobina w krwinkach czerwonych ma specjalne właściwości, które ułatwiają jej nasycenie tlenem w płucach i dysocjację czyli odszczepianie tlenu w tkankach. Hemoglobina w płucach przy dużej prężności tlenu szybko i łatwo się nim wysyca, a oddaje go w tkankach przy dużej prężności dwutlenku węgla. CO2 jest przenoszony z tkanek do płuc częściowo w erytrocytach, gdzie jest związany grupami aminowymi z białkiem Hb lub z białkami osocza. Może również być rozpuszczony w zrębie erytrocytów lub w osoczu albo też być transportowany w postaci wodorowęglanów w osoczu. 30% CO2 transportują erytrocyty, a 70% osocze.

Drogi oddechowe.

Właściwa powierzchnię wymiany gazów stanowi ta część pęcherzyków płucnych, która przylega do ścian naczyń włosowatych powstałych z rozgałęzienia tętnicy płucnej. U człowieka wynosi ok. 70 m², podczas gdy wszystkie pęcherzyki płucne mają powierzchnie ponad 90 m².

Jedyną przegrodę między krwią a powietrzem w drogach oddechowych stanowią bardzo cienkie ścianki naczyń włosowatych i nabłonek oddechowy oraz pokrywające je warstwy płynów. Jest to tzw. błona pęcherzykowo-wlośniczkowa.

Na układ oddechowy składają się drogi oddechowe górne (nos, gardło, krtań, tchawica) i dolne (oskrzela i oskrzeliki) oraz płuca. Wszystkie drogi oddechowe łącznie z oskrzelikami nazywa się anatomiczną przestrzenia martwą lub nieużyteczną, w odróżnieniu od przestrzeni użytecznej zaczynającej się w zakończeniach oskrzelików.

77