12825

PŁUCA - są właściwym narządem oddechowym, w którym dochodzi do wymiany gazów między krwią a powietrzem. Mają one kształt stożków obciętych z jednej strony. Górna część płuca nazywa się szczytem, dolna podstawą. Płuco prawe jest krótsze i szersze w stosunku do lewego. Każde płuco podzielone jest na płaty. Płuco prawe ma 3 płaty (górny, środkowy i dolny), lewe 2 (górny i dolny). Płaty płuc oddzielone są szczelinami. Jedna z nich to szczelina skośna, która przebiega jednakowo w obu płucach, inna to szczelina pozioma, która znajduje się w płucu prawym. Każdy z płatów rozpada się na odrębne jednostki czynnościowe zwane segmentami oskrzelowo - płucnymi. W każdym płucu wyróżnia się 10 takich segmentów. Barwa płuc zależy od szeregu czynników, które zmieniają się w ciągu życia. Ciężar płuc u dorosłego: u kobiety lOOOg, u mężczyzny 1300g. Odcinek płuc zaopatrzony jest przez 1 oskrzelko (zraziki), które są oddzielone od siebie tkanką łączną. Każde oskrzelko zaopatruje grono, które jest podstawową jednostką tkanki płucnej. W obrębie grona znajdują się oskrzelka oddechowe ślepo zakończone. Ściany pęcherzyków są cienkie, zbudowane z 1 warstwy komórek, przez ścianki te odbywa się wymiana gazowa. Naczynia, którymi krew dopływa do płuc są dwojakiego rodzaju:

Tętnice płucne odchodzące od pnia płucnego, prowadzą krew żylną,

Cienkie gałęzie oddechowe od aorty - krew tętnicza.

Płuca oraz wewnętrzną powierzclinia klatki piersiowej pokrywa cienka, gładka lśniąca błona zwana opłucną. Opłucna jest silnie unerwiona przez gałęzie nerwów międzyżebrowych i przeponowych.

FIZJOLOGIA UKŁADU ODDECHOWEGO

Oddyclianie wewnątrzkomórkowe - wymiana gazowa między komórką a krwią. Substratem oddechowym jest glukoza.

Oddyclianie pozakomórkowe - wymiana gazowa między krwią a powietrzem. Uczestniczą w niej mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne i największy mięsień oddechowy, jakim jest przepona. Erytrocyty wypełniają się hemoglobiną. Hemoglobina łączy się w związek nietrwały z tlenem i nosi nazwę oksyhemoglobiny. Powietrze dzięki pracy przepony, mięśni międzyżebrowych dostaje się do płuc przez drogi oddechowe. W pęcherzykach płucnych następuje wymiana gazowa. Hemoglobina wyłapuje z powietrza den, a osocze krwi oddaje do wnętrza pęcherzyków i dalej C02. Tlenek węgla (czad) łączy się trwale z hemoglobiną.

Oddyclianie płucne - powietrze wdychane do płuc przez nos nasyca się parą wodną i oczyszcza z kurzu. Na błonie śluzowej osadzają się drobne zanieczyszczenia. Niektóre z nich mogą przedostać się dalej i osiadać na ścianach dalszych dróg oddechowych Zanieczyszczenia te usunięte zostają wraz ze śluzem przez jamę nosową i ustną podczas kichania i kaszlu. Oddychać też można jamą ustną, lecz ten objaw nie jest prawidłowy, dzieje się tak podczas nieżytów nosa. Klatka piersiowa tworzy przestrzeń zamkniętą, wypełnioną przez płuca, serce i duże naczynia. Podczas cyklu oddechowego zmienia się objętość klatki piersiowej wskutek zwiększania się 3 głównych wymiarów: przednio - tylnego, poprzecznego i pionowego. Wymiar przednio - tylny zwiększa się wskutek oddalania się mostka od kręgosłupa dzięki działaniu mięśni unoszących mostek. Powiększenie wymiaru poprzecznego jest wynikiem podnoszenia łukowato wygiętych ku dołowi żeber środkowych. Powiększenie wymiaru pionowego następuje w wyniku obniżenia się przepony. W' czasie skurczu przepona uciska na narządy leżące w jamie brzusznej i dlatego podczas oddychania obserwuje się rytmiczne uwypuklenia ścian brzucha. Wydech jest w warunkach prawidłowych fazą bierną oddychania. W wyniku skurczu mięśni wdechowych żebra opuszczają się dzięki sprężystości chrząstek żebrowych. W^; wydechu bierze też udział tłocznia brzuszna, która uciskając na trzewia unosi przeponę ku górze.

Pojemność płuc - podczas oddychania w spoczynku z częstością 14-18 cyklów na minutę przy każdym wdechu napływa do płuc 350-500 ml powietrza. Ilość powietrza, jaką można jeszcze pobrać po wykonaniu przeciętnego wdechu stanowi powietrze dopełniające. Jest jeszcze powietrze