woloszynf

książeczkach na szkoły wyższe. Tu się przepisują sposoby, jak tę naukę naznaczać na wyrozumienie, jak z niej podawać ćwiczenia ku mówieniu i wypisaniu.

Rozdział III: O nauce wiary ś. i wpajaniu gruntownej pobożności.

Nauka i pobudki wiary potrzebne do prawdziwej i trwałej cnoty, do pociechy w tym życiu.

Obowiązek nauczyciela w tej mierze.

Jako ma o rzeczach boskich mówić.

Nauka wiary, czyli katechizm, znajduje się w Elementarzu na szkoły parafialne. Tu wyrażają się przepisy około tej nauki. Jakie prawdziwie nabożcństw'0, na czym gruntowna pobożność zależ}'.

CZĘŚĆ IV.

Jakim sposobem ma nauczyciel, dawać z pożytkiem nauki przepisane szkołom Rozdział I: Uwagi ogólne w tej rzeczy.

Jaki cel zamierzonych po wsiach i miasteczkach nauk. Byłby ciężki błąd rozumieć, że ich czynić chcą uczonymi. Te nauki jedynie służyć mają ku oświeceniu ich w wierze, w powinnościach obyczajowych i w tych rzeczach, które do ich stanu należą.

Powinien nauczyciel w każdej nauce pokazywać uczniom tę pożyteczność, do której nauka dąż}', jako to: w gospodarstwie, rzemiosłach, handlu i tym podobnych, i sam się tą uwagą w całym postępowaniu rządzić.

Nauki nie na pamięć, ale na rozum daw^rane być mają.

Wprawa i doświadczenie przed uwagą iść powinny, a ćwiczenia wszystkie być praktyczne. Ma nauczyciel sprawić, aby dzieci lubiły nauki, rozrywki mają być pozwalane.

Rozdział II: O sposobie uczenia czytać i pisać i jaki jest cel, jaki pożytek tej nauki po wsiach i miasteczkach.

Sposoby dawania tej nauki znajdują się w Elementarzu na szkoły parafialne.

Umiejąc czytać będą mogli zbierać wiadomości do swego stanu potrzebne, z dobrych ksiąg i pism wyczytywać dla drugich, nie umiejących, co im pożytecznego być może do spraw domowych.

Odbierać i czytać listy w potrzebach swoich i cudzych, około rzemiosł, handlu i tym podobnych rzeczy'. Wolnego czasu czytać książki stosujące się do obyczajów', do cnót i powinności.

Umiejętność pisania pożyteczna także i dla siebie, i dla drugich. Będą pisać dla nie umiejących prośby, supliki, potrzebne obrony i tym podobne. Sprawi nauczyciel, żeby nie mniemali uczniowie być rzeczą wielką umieć czytać i pisać. Okaże, że to jest rzeczą bardzo pospolitą w innych krajach wieśniakom i w niektórych stronach naszego