Wstęp 3

I f» Wstęp

X zainteresowaniem można zapoznać się obecnie z publikacjami dotyczącymi szeroko rozumianej prewencji, które przygotowują autorzy spoza murów szkół policyjnych. Otwarcie tych szkół na cywilów, mimo pewnych wad, ma i liczne korzyści. Umożliwienie przyszłej kadrze urzędniczej zapoznania się z poglądami np. policjantów, opracowujących programy profilaktyczne, posiadających doświadczenia z ich realizacji oraz z wizyt studyjnych, pozwoli w przyszłości na zwiększenie profesjonalizmu władz lokalnych. Godne polecenia są opracowania K. Sienkiewicz-Małyjurek i Z.T. Niczyporuka, T. Cieleckiego, J. Czapskiej, które poświęcają dużo miejsca przedsięwzięciom prewencyjnym. W węższym ujęciu skoncentrowanym np. na zapobieganiu terroryzmowi i zagrożeniom asymetrycznym tematykę prewencyjną poruszają K. Liedel, P. Piasecka i T.R Aleksandrowicz. Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej w sposób bardzo interesujący przedstawiają B. Czarnecki i W Siemiński. Jednak głównym ośrodkiem wiedzy w zakresie przygotowywania programowanych działań prewencyjnych pozostaje Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie z kadrą złożoną z A. Tyburskiej, R Głowackiego, K Łojka i A. Urbana.

Czerpiąc z wiedzy wymienionych powyżej ekspertów, a przede wszystkim własnych doświadczeń, autorzy opracowali tę problematykę w podziale na trzy części. Na początku Czytelnik może zapoznać się z podstawowymi pojęciami związanymi z bezpieczeństwem, przepisami prawa określającymi kompetencje i odpowiedzialność za bezpieczeństwo i porządek publiczny. W pierwszej omówione zostały zadania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ich miejsce w systemie administracji publicznej. W drugiej części zamiarem autorów było opracowanie na bazie obowiązujących aktów prawnych zadań i uprawnień ewentualnych partnerów, realizujących wspólnie programy prewencyjne, w celu podkreślenia zbieżnych pól do współdziałania. Przedstawione zostały zadania podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny na wszystkich poziomach administracji publicznej, a także wskazano płaszczyzny współpracy na rzecz poprawy sytuacji. Natomiast ostatnia część zawiera strukturę podsystemu bezpieczeństwa umocowanego w strategicznych dokumentach, określających kierunki rozwoju kraju. Znalazły się tam przykłady strategii oraz programów rządowych. Omówiono lokalną politykę, strategię zapobiegania przestępczości oraz metody rozwiązywania problemów, dotyczących szeroko rozumianego bezpieczeństwa w lokalnych społecznościach. Zagraniczne przykłady lokalnych programów prewencyjnych i polskie rozwiązania, zarówno już historyczne, jak i obecnie funkcjonujące. Podkreślona została potrzeba systematycznego prowadzenia analizy stanu bezpieczeństwa. Opisano również zasady, którymi trzeba się kierować podczas budowania programów prewencyjnych. Bezpieczeństwo obywateli i porządek publiczny zapewnia system złożony z podmiotów za to odpowiedzialnych, którym ustawodawca przypisał określone zadania, właściwość miejscową i rzeczową, a także uprawnienia, środki i metody działania. Skuteczność

I r|V > systemu opiera się głównie na budżecie, jakim dysponują funkcjonujące w nim podmioty. Mimo że ma to decydujące znaczenie (podobnie w przypadku progra-I1IÓW prewencyjnych), to jednak jest wiele niematerialnych czynników odgrywają-i ydi istotną rolę w osiągnięciu sukcesu. Dlatego też, autorzy zamieścili w tej publi-lui ji rozdział dotyczący motywowania. Przede wszystkim zostały przedstawione: K /.ądowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej” i Program modernizacji Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej w latach 2007-2009, które pod względem m hcmatu opracowywania programów prewencyjnych są wyjątkowym przykładem skuteczności działań. Celowo przedstawione zostały programy poprzedzające ich wdrożenie, ponieważ pokazuje to jak trudno było osiągnąć poziom, który zapewniły te dwa przedsięwzięcia opracowane i wprowadzone praktycznie w jednym czasie. Obydwa zrodziły się w głowie ministra Władysława Stasiaka, zapewne długo przed objęciem przez niego stanowiska podsekretarza stanu w MSWiA. Zarówno pod względem technicznego wyposażenia służb, jak również organizacji i finansowania działań profilaktycznych, na szczeblu rządowym nie było takich programów, dlatego też autorzy uznali, że publikacja ta będzie mogła w przyszłości zasilić fundusz Nagrody im. Władysława Stasiaka.

Dla studentów poszukujących teoretycznych podstaw zarządzania bezpieczeństwem może być to również podręcznik. Wyróżnia go selektywne przedstawienie realizowanych dotychczas programów prewencyjnych, które zostało wykonane z uwzględnieniem doświadczenia autorów, projektujących oraz realizujących niektóre z nich. Publikacja ta, to również narzędzie dla pracowników administracji samorządowej, członków komisji bezpieczeństwa i porządku, policjantów, strażników oraz menedżerów do spraw bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach świadczących usługi dla obywateli, wszystkich zainteresowanych takim wydatkowaniem środków finansowych, które optymalizuje koszty i efekty. Szczegółowe informacje na temat programów prewencyjnych można uzyskać w Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas ([e-mail]).

Na zakończenie autorzy chcieliby podziękować wszystkim osobom aktywnie zaangażowanym w przygotowanie tego opracowania. Tym, którzy mieli wkład w opracowanie szeroko zaprezentowanych działań strategicznych i programowych. Tym, którzy wspólnie z jednym z autorów opracowywali programy na szczeblu rządowym i realizowali te lokalne prewencyjne projekty. A także tym osobom, które niezależnie od pory dnia konsultowali wątpliwości autorów, często wykraczające poza bezpośrednio prezentowane tu zagadnienia. Wszystkim należą się szczere podziękowania, za wytrwałość i poświęcenie.

Autorzy