wypracowania5

Wypracowania w gimnazjum

Przyjrzyjmy się dwóm przykładom:

Temat pierwszy

■    Sporządź plan wydarzeń Księgi I Pana Tadeusza.

To najzwyklejszy plan wydarzeń, w którym obowiązuje dokładność i prezentowanie punktów według kolejności wydarzeń Księgi I.

Na przykład:

1.    Przyjazd Tadeusza do Soplicowa.

2.    Spotkanie z nieznajomą dziewczyną.

3.    Przywitanie z mieszkańcami Soplicowa.

Itd.

Temat drugi

■    Na podstawie Księgi I Pana Tadeusza ukaż obyczaje szlacheckie.

Ta sama księga, te same wydarzenia, a plany będą zupełnie różne, bo wybierając temat drugi, musisz dokonać selekcji materiału ze względu na temat. A więc:

1.    Uczta w zamku Horeszków.

2.    Nauka Sędziego o grzeczności i wychowaniu młodzieży.

3.    Rozmowa na temat polowania.

4.    Wspomnienia Woźnego o sądach szlacheckich.

To fragmenty, w których jest mowa o obyczajach. Śmiało natomiast można pominąć wygląd postaci, spotkanie Tadeusza z Zosią, pomyłkę Tadeusza podczas uczty.

W temacie drugim możesz zrezygnować z chronologii wydarzeń, masz prawo bardziej skupić się na jednym przykładzie. a łagodniej potraktować inny (np. więcej o wychowaniu młodzieży, mniej o sporze o Kusego i Sokoła). Ty jesteś autorem, Ty decydujesz.

Plan - projekt pracy to pierwszy etap do napisania wypracowania.

Oczywiście, w trakcie pisania pracy możesz dokonać pewnych zmian w stosunku do swojego wcześniejszego planu (np. zmienić kolejność punktów, rozwinąć jeden z punktów).

W temacie pierwszym nie możesz sobie pozwolić na taką dowolność-w Twoim planie muszą być uwzględnione wszystkie istotne wydarzenia (istotne, czyli mające znaczenie dla całości utworu).

Plan ramowy i szczegółowy

To dwa rodzaje planu. Ramowy przedstawia najważniejsze wydarzenia w utworze. Szczegółowy, jak sama nazwa wskazuje, jest dużo dokładniejszy - większość punktów ma swoje rozwinięcie w podpunktach.

Plan ramowy (fragment Księgi i Pana Tadeusza)

1.    Przyjazd Tadeusza do Soplicowa.

2.    Spotkanie z nieznajomą dziewczyną.

3.    Przywitanie z mieszkańcami Soplicowa i gośćmi przybyłymi na sądy graniczne.

4.    Uczta na zamku.

Plan szczegółowy (fragment Księgi I Pana Tadeusza)

1.    Przyjazd Tadeusza do Soplicowa.

a)    Radość Tadeusza z powrotu do domu.

b)    Przywitanie ze starymi sprzętami domowymi.

2.    Spotkanie z nieznajomą dziewczyną.

a)    Zdziwienie Tadeusza wywołane znalezieniem damskich rzeczy we własnym pokoju.

b)    Widok z okna na wypielęgnowany ogródek.

c)    Pojawienie sic nieznajomej dziewczyny ubranej tylko w bieliznę.

d)    Strach dziewczyny i zawstydzenie Tadeusza.

3.    Przywitanie z mieszkańcami Soplicowa i gośćmi przybyłymi na sądy graniczne.

a)    Przywitanie z Wojskim.

b)    Spotkanie pod lasem z Sędzią i gośćmi.

c)    Radość Sędziego z powrotu bratanka.

4.    Uczta w zamku.

a)    Decyzja Woźnego o przeniesieniu uczty do sieni zamku.

b)    Nauka Sędziego o grzeczności.

c)    Mowa Podkomorzego na temat współczesnych i wcześniejszych obyczajów, krytyka francuszczyzny.

d)    Flirt Tadeusza z Telimeną.

e)    Początek sporu Rejenta i Asesora o Kusego i Sokoła.

Jeśli uznasz to za konieczne, możesz jeszcze bardziej rozwinąć plan szczegółowy. Wprowadź wówczas dodatkowe znaki graficzne-kropki. myślniki itd.

Na przykład:

1. Przyjazd Tadeusza do Soplicowa.

a)    Radość Tadeusza z powrotu do domu.

b)    Przywitanie ze starymi sprzętami domowymi.

•    Kolekcja obrazów o tematyce patriotycznej.

•    Zcgar wybij ający Mazurek Dąbrowskiego.

47