zdrowie srodowiskowe1036

Wykłady/ćwiczenia z Medycyny Środowiskowej i Zapobiegawczej 1

Stan zdrowia określony jest przez czynniki genetyczne i środowiskowe. W skali jednego człowieka czynniki genetyczne mogą stanowić większy lub mniejszy udział, w skali populacji cechy dziedziczne określają stan zdrowia w 16-20%.

Historycznie już Hipokrates zwracał uwagę na rolę środowiska: czystość wody, gleby, osuszanie terenów. Aż do czasów najnowszych głównym zagrożeniem były choroby zakaźne. Zapobieganie im miało charakter empiryczny, religijny, zwyczajowy.

Oświecenie dostarczyło naukowych podstaw mikrobiologii, higieny. Znaczny przełom w zmniejszeniu śmiertelności na przełomie XIX i XX wieku. Następny przełom to antybiotyki w latach, 40. Poza Europą stan sanitarny warunkuje wysoką śmiertelność Afryce, Ameryce Płd.

Pojawiło się nowe zagrożenie: choroby cywilizacyjne: cukrzyca, otyłość, nowotwory, miażdżyca wynikające z braku ruchu, picia, palenia, złej diety, zanieczyszczenia środowiska.

Rola czynników środowiskowych:

Makrośrodowisko:

Czynniki materialne: warunki klimatyczne naturalne i spowodowane działalnością człowieka: zimno, wilgotność, wibracje, hałas, promieniowanie, zanieczyszczenie chemiczne powietrza, gleby, żywności i wody. Czynniki biologiczne: pasożyty, bakterie, robaki, grzyby, alergeny np. pyłki kwiatowe

Środowisko społeczne: ustrój społeczno-polityczny, dochód narodowy, system edukacyjny, system opieki zdrowotnej, dostępność pracy, urbanizacja, ochrona środowiska, wzorce kulturowe, styl życia, obecność jednoczących wartości Środowisko indywidualne:

i

Czynniki związane z pozycją zawodowo-społeczną: wykształcenie, rodzaj i warunki pracy, dochody, warunki mieszkaniowe i ogólno-bytowe.

Zachowania o znaczeniu zdrowotnym: sposób odżywiania, Alenie, alkohol, narko i lekomania, wypoczynek i umiejętność radzenia sobie ze stresem, aktywność fizyczna, higiena osobista, zachowania w sferze seksualnej, higiena i bezpieczeństwo pracy, przestrzeganie przepisów drogowych

Czynniki wpływające na zachowania o znaczeniu zdrowotnym: wiek, płeć, aktualny stan zdrowia, wykształcenie, poziom kultury zdrowotnej, więzi społeczne (podtrzymujące lub destrukcyjne), stabilizacja rodzinna, systemy wartości, cele życiowe, indywidualne cechy osobowości i charakteru

Definicja zdrowia:

Trudna, nie jest to odwrotność choroby, Definicja z 1948 roku Światowa Org. Zdrowia: zdrowie to

j

całkowity dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania

Dobrostan jest celem a nie rzeczywistością. Przejściowe negatywne odchylenia sprzyjają zdrowiu -dezintegracja pozytywna. Ćwiczenia fizyczne i zmęczenie regenerują tkankiu.

Kryteria oceny stanu zdrowia:obiektywne, subiektywne i społeczne

Subiektywne: wellness, illness, disease, niedomoga, dolegliwość, choroba. Około 30-50%

dolegliwości nie znajduje potwierdzenia w badaniach lekarskich

Obiektywne: