56
takie, gdy stan naprężenia określony jest trzema naprężeniami głównymi (64,61,65) , musi doprowadzić do określenia takiej
funkcji tych trzech naprężeń, która mogłaby być uważana za miarodajną przy ocenie stopnia wytężenia.
Rezygnując z oceny bezwzględnej wytężenia, (aożliwej do zrealizowania na drodze kolejnych doświadczeń przy różnych stanach naprężenia oraz przy różnych wartościach stosunków 6.,: 62 : 53 , należy oprzeć się na metodzie porównawczej, pozwalającej każdy dowolny złożony stan naprężenia sprowadzić do równoważnego pod względem wytężenia stanu prostego obciążenia (najczęściej jednoosiowego rozciągania) . Tak przyjęta zssada pozwala określić naprężenie (zastępcze) zastępujące pod względem wytężenia wszystkie składowe dowolnego stanu, lub inaczej sprowadzić dowolny stan naprężenia do jednoosiowego rozciągania, równowartego wytężeniowo i określonego jednym parametrem 6 zred ( zwane naprężeniem zredukowanym lub zastępczym) . Wobec tego wytężenie materiału w najogólniejszym przypadku przy dowolnym stanie naprężeń określi stosunek: W = —(dla jednoosiowego rozciągania 6zred = .
Takie porównanie dowolnego stanu naprężenia ze stanem jednoosiowym (równowartym wytężeniowo) , wymaga określenia tzw. kryterium wytężenia, decydującego o warunkach przejścia metalu w stan plastyczny lub wystąpieniu pęknięcia.
Charakter zjawisk fizycznych i ich mechanizm w chwili wystąpienia stanów granicznych spowodował powstanie wielu hipotez wytężeniowych, z których ze względu na charakter opracowania, opisane zostaną dwie grupy. Jedne z nich dotyczą miary wytężenia w chwili pękania, drugie, miary wytężenia w chwili przejścia materiału w stan plastyczny.
3.3.1. Hipoteza granicznego naprężę nia rozciągającego
(Galileusz 1632, Leibniz 1684)
W świetle tej najstarszej hipotezy, o wytężeniu materiału decyduje największe naprężenie główne (największe naprężanie rozciągające) .
Otrzymany warunek równowartości 6^ = O zred daje przy wytężeniu granicznym 'II = 1 równość K.
Według tej hipotezy lokalne pęknięcie nastąpi wówczas, gdy największe rozciągające naprężenie główne osiągnie wartość krytyczną ( K ), cechującą stan graniczny w przypadku jednoosiowego rozciągania :(§,■? 6 k o j 6ł = ®2>-°;) •
Ponieważ w każdym z ustalonych kierunków głównych może zadziałać naprężenie spełniające powyższe zależności, można napisać (gdy V = 1) *
% = K,
63 = K,
Równania te określają powierzchnie stanów granicznych ('# = 1) dla omawianej hipotezy.
W układzie współrzędnych ( Ą ,^2-^) otrzymamy trzy wzajemnie prostopadłe płaszczyzny, poprowadzone po dodatnich stronach osi, w odległościach "K" i równoległe do płaszczyzn układu
Rys. 31.