57 (29)

Taki stan określany jest jako rezonans - dzięki zestrojeniu okresów kołysań własnych i wymuszeń statek czerpie energię kołysania z napływających fal i amplitudy tego ruchu rosną do niebezpiecznie dużych wartości, grożących wywróceniem statku. Należy' unikać żeglugi statku w warunkach rezonansu, dlatego tez rzadko można obserwować pracę stępek przechyłowych z ich maksymalną skutecznością.

Dość istotnym mankamentem stępek przechyłowych jest podwyższenie oporów statków. Badania wykazały, że opór statku ze stępkami jest od 1-5% wyższy od oporu statku bez stępek, przy czym. w miarę wzrostu prędkości pływania rośnie udział oporu stępek w całkowitym oporze statków. Dodatkowy wzrost oporu występuje, gdy prędkość jednostki, jej zanurzenie i przegłębienie różnią się od wartości tych parametrów, dla których wyznaczono linie przebiegu stępek. Należy zaznaczyć, że wzrost oporu statku zachodzi w ciągu całego czasu jego żeglugi, również w warunkach pły w ania po spokojnej wodzie.

Zaletami stępek przechyłowych, przesądzającymi o ich szerokim zastosowaniu, są:

•    bardzo niski koszt inwestycyjny;

•    znikome koszty konserwacji;

•    działanie niezależne od prędkości jednostki;

•    brak części ruchomych

Skuteczność stępek zależy przede wszy stkim od ich powierzchni Na statkach morskich ten parametr podlega ograniczeniom - stępki nie mogą wystawać poza wymiary gabarytowe statku W związku z t>m maksymalne powierzchnie stępek wynoszą najczęściej 3-5% powierzchni wodnicy pływania statku. Stosowane są wyłącznie na statkach mających obła o dużych promieniach.

Prócz opisywanych stępek, wykonanych w postaci ciągłego płatu, stosowane są również stępki palisadowe, pokazane na rysunku 49e. Ich skuteczność jest tego samego rzędu jak stępek ciągłych.

Przepisy budowy statków wymagają, aby stępki lub ich połączenia z kadłubem były słabsze niż rejon obła statku. Zabezpiecza to przed uszkodzeniem poszycia kadłuba, w razie uderzenia statkiem o podwodną przeszkodę zniszczeniu ulega wy łącznie sama stępka.

Stępki przechy łowe są najbardziej rozpowszechnionymi urządzeniami redukcji kołysania.

9.4. Bierne zbiorniki stabilizacyjne

Systemy biernej stabilizacji kołysań, wykorzystujące zbiorniki statku, mogą być wykonane w dwóch wersjach:

•    z pojedynczym, szerokim zbiornikiem, częściowo napełnionym wodą morską (rys. 50);

•    z symetrycznie rozmieszczonymi przy burtach, wąskimi zbiornikami. częściowo napełnionymi wodą i połączonymi między sobą rurociągami o dużych przekrojach (rys. 51).

Rys. 50. Pojedyncze bierne zbiorniki stabilizacyjne: a) Wattsa. b) Frahnui. ! przepusty spowalniające przepływ wody, 2 przeważenie zbiornika i - przepustnica regulacji przepływu wody

83