136 CZĘŚĆ II: BIOENERGETYKA I METABOLIZM WĘGLOWODANÓW ORAZ LIPIDÓW
CYTOZOL
BtONA
ZEWNĘTRZNA
BŁONA
WEWNĘTRZNA
MITOCHONDRIUM
NAD+
NADH + H+
DEHYDROGENAZA GLICER0L0-3-F0SF0RAN0WA (CYTOZOLOWA)
Glicerolo-3-fosforan
Dihydroksyacetonofosforan
Dihydroksyacetonofosforan
Glicerolo-3-fosforan
DEHYDROGENAZA
GLICEROLO-3-FOSFORANOWA
(MITOCHONDRIALNA)
I
Łańcuch oddechowy
Ryc. 13-12. „Wahadłowiec” glicerolofosforanowy transportujący równoważniki redukujące z cytozolu do mitochondrium.
chondrialnej dla szczawiooctanu. Szczawiooc-tan, kosztem glutaminianu, musi najpierw ulec transaminacji do asparaginianu, z którego po jego przejściu przez błonę mitochondrialną zostanie w cytozolu odtworzony szczawiooctan.
Mitochondria utrzymują lub gromadzą kationy, takie jak K+, Na+, Ca2+ i Mg2+ oraz Pj. Przyjmuje się, że wymianę kationów napędza pierwotna pompa protonowa.
„Wahadłowiec” fosfokreatynowy (ryc. 13-14) działa jako dynamiczny system transportu fosforanu wysokoenergetycznego z mitochondriów w aktywnych tkankach, np. mięśniu sercowym lub mięśniach szkieletowych. Fosfokreatyna pełni w tym systemie funkcję buforu energetycznego. Izoenzymy kinazy kreatynowej (CKm) znajdują się w mi to chondrialnej przestrzeni międzybło-nowej. Katalizują one reakcję przeniesienia na
CYTOZOL
BŁONA
MITOCHONDRIUM
-NAD'
-NADH
-H+
Ryc. 13-13. „Wahadłowiec” jabłczanowo-asparaginianowy przenoszący równoważniki redukujące z cytozolu do mitochondrium. © - przenośnik a-ketogiutaranowy; © - przenośnik glutaminianowo-asparaginianowy (przenoszący z glutaminianem proton, sym-port).