(13)

natomiast wartości pędów /?/ i />; spełniają relację:

p =m0 —	(dla obu tabel)
* ■:£ Pi^=mn ^y2 ^= wo h	(dla tabeli nr 1)
p2 = 2li | 12m0 p •1	(dla tabeli nr 2)

W ostatniej rubryce umieszczona została wartość całkowitego pędu układu p_c .W przyp*^ ! dwóch ciał poruszających się w przeciwnych kierunkach, pędy ciał P\ , Pi zwrócą* jJl przeciwnie a wartość ich sumyjest równa różnicy wartości pr pi_:

fit-pi-pi.

Ponieważ przed przepaleniem nitki pęd układu był równy zero, tym samym, zgodnie z zasadą zachowania pędu, wartość układu po przepaleniu nitki powinna być również bliska zera. 3 2. Obliczanie niepewności pomiarowej

W przypadku, kiedy dokonujemy pięciu niezależnych pomiarów, niepewność możemy policzyć jako średnią niepewność kwadratową (średnie odchylenie standardowe);

We wzorze tym P< jest średnią wartością całkowitego pędu układu.

£(p_f)i

Wynik podajemy w postaci:

p_c=p_c±Ap_c.

Ćwiczenie nr 5

Wyznaczanie gęstości względnej ciał stałych i cieczy korzystając z prawa Archimedesa

1. Wyznaczanie gęstości względnej ciała stałego 1. Wiadomości wstępne

Prawo Archimedesa, które poniżej przedstawiono, jest jednym z najstarszych praw fizyki.

Na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu W, skierowana pionowo do góry, której wartość jest równa wartości ciężaru cieczy wypartej przez to dało.

Zgodnie z tym prawem, jeżeli wartość ciężaru ciała jest większa od wartości siły wyporu - ciało tonie, w przypadku gdy jest ona równa wartości siły wyporu • ciało pływa pod powierzchnią cieczy, natomiast w przypadku gdy wartość siły wyporu jest większa od jego ciężaru - ciało wypływa ku powierzchni. Ostatecznie ustala się wtedy równowaga - siła ciężkości jest równoważona przez silę wyporu części ciała zanurzonej w cieczy. Prawo Archimedesa pozwala na proste wyznaczanie względnej gęstości ciał stałych cieczy, odnoszonej do gęstości wody.

2. Przebieg doświadczenia

W pierwszej kolejności ważymy ciało „w powietrzu". Wartość ciężaru ciała w powietrzu Po wynosi;

gdzie: nto - masa ciała, p_c-gęstość badanego ciała.

Siłę P₀ równoważymy kładąc na drugiej szalce odważniki o masie ^m#. Waga jest w równowadze. W dalszej części doświadczenia wykorzystujemy zmodyfikowaną w pewien sposób wagę szalkową, której rysunek zamieszczono poniżej.

27