00011

Mi

iych. lecz estetyczno-ko,ur.icznych Według Leofltjcwa, r/cc/.ywtvty rozkwit zy-x ii polega rta jego /różnicowaniu, pełni przeciwieństw. różnicach pomiędzy war wami społecznymi w it u-u błaganej twardości politycznej władzy I odwrotnie, demokratyczna równość i micazc/aiUka sprawiedliwość nie są niczym iiutym, jak agonią i rozkładem rzeczywistego życia ducha Dla Lcunijcwj jedynym praktycznym pytaniem. na ktoic ić/mt odpowiada w swych artykułach, było pytanie n to, czy istnieje nadzieja na urat owinie Rosj. od procom rozkładu, który, |ego zda* mrm, ogumili Europ: Zucliudnią. Opinie na ten temat, pełne głębokiego sciuu. my \liLiel m/wija w jzeregu artykułów, w wifksntó napisanych z tego właśnie irwodu. które wey/K . zbioru Wouok, Aufpcr i slttwianuwu. Kowmez socja-

I    zm rosyjtki. (KHiiimo uproseraemegp charakteru jego późniejszych, maieriali lyr/nych form i wbić w założonemu w nim ale izmowi. posiada oczywiste religijni! filozoficzne pochodzenie. W tej pomci, jaką mu nadali Fourier i Saint-Si-iifcw. i w której puiuwr się po raz pierwszy, na przykład u znanego krylyku lite-lackiego Bielińskiego, silił się on znaczącym wydarzeniem msyjskiego życiu du* ciowcgo |W »oejali/nne I brańskiego i .ego pierwszych zwolenników chudzi c przezwyciężenie ahtrrakcyjucigu umwrTMdztnu heglowskiej filozofii histnni. kKira bezlitośnie i na zimno poświęca jednostkę w imię hurmotiit świata jako ca* ł.-id oraz o Iprrezwyc.ęzcnicJ 0Wetaywt»cgo ducha pr/rz konkretny uniwersalizm połącziiny z indywidualnymi zapotrzebowaniami poszczególnych ludzi na •■/.żeście i rczwój doeiiowy. 7. drugiej slmr.y, najnowsze duchowe dazenia w Ro-*.ji znajdj h się pruł wphwem duchowego krachu socjalizmu, co doprowadziło do głębokiej krytyki jego jsodstaw. W zwi ązku / tym ostatnie pokolenie myślicie-1> rmyjskich docłwt/ do nowych społecznych i historiozoficznych konstrukcji, w których jusno wyraża się wpływ filu/nfii religijnej. Wymienię tutaj tylko naz-w wka Piotra Strawę, !iirntiąjewa i KjlfM»nWł

Na pierwszy rzut oLi muże *ię wydawać, że całe myślenie rosyjskie knncenl. ntje »ię na konkretny, n probicmach histoiyc/nycli i społecznych. nalot kwe* »iauu czysto filozoficznymi Rosjanie nie są zninteresownni. ani nie są zdolni do uh podjęcia. To me tac Pomijając już '.u, żc oimeje jeszcze cały szereg me v upomnianych przeze runie myślicieli, którzy poświecili się innym, czysto filu 7.1 licznym czy religijna fi l.zolicznym kwestiom, o których będzie jeszcze mowa. Suma filozofia histori i filn/ofia tpołec/m w Rmji są czymś więcej, niz tym, c/ym wydają się aa pierwszy r/.ut oka. Ta dziedzin* myśli rosyjskiej jest czymś

rodzaju czaszy, do której spływnjn wszystkie rosyjskie idee filozoficzne W każdy iii bądź mm ;r>! psnr. tz w li leni mrze rusyj>kirj hnik nn ra/ae systemu hcziiycli prac, w których w pojęciowej foritria znalazłyby swój pełny wytaz pud-Miwowc idee i lendti cjc rtwy jskiegn .%wiuu:poglądu. Jak już mówiłem. prac* la copicro się rozpoczyna Jednakże najważniejsze jest to. żc w ogóle istnieje coś

II    kiego jak „rosyjski pogląd na świar". Innymi słowy, wc wspomnianych Jdasycz-

nych zjawiskach rosyjskiej twórczości duchowej potencjalnie /awaria jcal sWo-isln, wewnętrznie spf jnA i uniwersalna filozofia. która teraz powinna hyć npieanu

ifca—a    _T------ * •* - ⁱr*-rlł'rT\

i przeanalizowana w sposób lugtczno-fcttomeuoLogiczny. Spróbuj* bunJzo krótko i naturalnie w sposób schematyczny opisać główne motywy rosyjskiego »w tato-poglqdu filozoficznego, które jeszcze nie zu*tały.w^;nizon€ w niniejszym szkicu Wychodząc od wika/ancgu wyohrażcnu^jjfńibHako prawdzie, filozofia rosyjska nie moZc zadowolić się tą prawdą (tstuux), którą pf upoi i uje czysto teoretyczne ftn/mnic naukowe. Dlatego mc satysfakcjonują jej zwykłe kJ>1ęrk.pn«'v d>. którymi posługuje sie nauka.-Ani nnyskrora.postrzeganie.mzciłnuitlu, ani cyyitio myślowa pojmowanie oczywistości logicznej nic mogą odsłonić oatatec* nej racji Życia, tu 2uaczy osiągnąć ostatecznej rzcczyw wiej prawdy luiu.it) W filozofii rosyjskiej taktycznie ustanowiono całkowicie imwc kryterium prawdy (ii-fi/io) i odpowiadającą mu zdulnoM: poznawczą. Siaki się nim p^jcciC.dciw^uL

Sjiicgo oćTiwy cenią bycia, we jv*j^£XU^U_Lpr<££ttxiu. * wannw»JKiricjew-i przynależy zasługa początku rw.woju teorii Uyitci.wiedzy". która potem odegrała dużą rolę wśród jegn zwolenników. Później Włodzimierz Sotowjnw rozwinął ją w religijną knnte|icję uoznama^Całą myśl rosyjską praem kapujecie -iluś w 11 adc7cn ia zvc io wo-intuicyjnego. iaoryjnjw -spowwŁiwiaiiuułyilub nieświadomy posługiwali się wszelcy mistycy i myślicwk religijni. Autoi poni2szych słów w pracy Prifdmiei tnanija Óft ar run* ach i pne Julach orwitczonnoiio munija podjął prób* rozwinięcia pojęcia Żywego doświadczenia w sposób systematyczny, W ramach ogólnie przyjętej teorii poznania. Można sądzić. 2c dzjfki irmi:, przynajmniej częściowo obok głównych form - racjonalizmu, empiry/mu i krytycyzmu ZOStał zapocz3itkowany__imwy liia^itęk    Nowy nun

mu znane analogie w myśli zachodniej: należy dn niech Pascala naoczanio o_fJo-gicc serca" oraz „czującym rozumie", Jacobicgo o intuicji zmysłowej, filozofii Schdlitigu oiiatnicgo okresu (szczególnie atrakcyjna dla myśli rosyjskiej, u wr współczesnej filozofii niemieckiej - koncepcja „rozumienia" Dilthcy*.    Sc^

/. ptijęciupożywiaj -wiedzy ściśle związana jest iiuia cecha -myślenia jrosyj ^kicgd - jego ZMiJtuzzy^ni(jloxunt .•JŁwądcŁc formy poznania nie salysfakcjooąją nnv dlatego, (Kmicważ jak wykazał Jncobl są oparte.wyłącznic -na id#fllrryni związku pomiędzy podt&iotcm i pffltjdpriakw i dlatego.pojmują pcmltnmLfey :ac2mc_yrśposob Jdgaln>y-nie wiukaiąo-faktyczue w jggtjjygvvtiętrzitą icalność Jednak głównym zadaniem -{Hazofi*- msyjslriej-bylo-v»łaśnio-łucicwz.rjr-^ię -ku ro^yw iUiUłiu-byciU^ieabK wniknnprrrw wamo-byaic.rilozolin nwyjska pi owadzi nieustanną walk* z kautyznicuM wszełktmi postaciami MicalizmiLSUbiektyw nego Tymczasem konieczne"byłoby udowuduiciiie, Zc prawdziwe mctallzyezju: Bycie, a w końcu i bycie Boga, jest dla człowieka o_twąrie^F«wTadiaiiuśi uio tyl-* Jui chwyta bycie, ale tez od bycia właściwie zawsze wychodzi, dlatego pierwotna • oczywista je»łme śwtadwność bycia czyli pa/nąme, a namo bycie. Oniologic/ nc podejście do poznania zrodziło jmac/ncą rosyjską Literatur* Rbufioną o której była juz mowa wcześniej. Praca Łopat i n* Połntytieinyjc zatłuc*i fi/OJOfii poświęcona jest uzasadnieniu konieczmwci 1 inułhwości metafizyki naukowej