CCF20091006062 tif

sztucznie spreparowanym: pod wielu względa- >1 mi doskonalszym, lecz pozbawionym życia; Do- 1 konując jego sekcji — powiadają filozofowie i z. tego kręgu — nigdy byśmy się nie zetknęli | z zagadnieniami filozoficznymi, które występują jedynie w żywym organizmie mowy co^ dzienej. Poza tym, opasawszy jej wyrażenia i owym gorsetem, pozbawilibyśmy je siły wyko- ' ny wania wielorakich zadań, mianowicie roli , i per formacyjnej, czyli dokonawczej, wyrażania: i wywoływania uczuć czy pobudzania dó dżia- \ łań. Po sformalizowaniu zostałyby ograniczone k.j. do jednej jedynej funkcji mówienia o faktach.

Jak widać, metoda formalizacji, choć niewątpliwie cenna, nie jest metodą uniwersalną.

To samo odnosi się do pozostałych dwóch me- --j tod semiotycznyęh, czyli do całej semiotyki_M> i w- ogóle do wszystkich metod czy teorii.

Semiotyka stosowana, czyli semiotykas

- Semiotyka_s, a ściślej semiotyki_s, np. semiotyka literatury, semiotyka kultury, psychose-miotyka czy śocjosemiotyka, to owoc systematycznego ' stosowania metod semiotycznych, zwłaszcza metody interpretacji oraz metody analizowania języka, do pewnego kompleksu przedmiotów, zdarzeń -i zjawisk, tworzącego uporządkowaną całość, taką jak ten czy ów dział sztuki, ta czy owa gałąź wiedzy, ta czy owa dyscyplina.

Jednym ż działów twórczości, który od najdawniejszych czasów badano metodami seraio-tycznymi, jest literatura: poezja i proza. Stosowano do nich przede wszystkim metodę analizy językowej, gdyż literatura piękna to sztuka słowa, budulcem jej utworów jest język. Nic dziwnego przeto, że ta właśnie metoda narzucała się historykom i krytykom piśmiennictwa artystycznego jako najnaturalniejsza, Dotyczy to również wszelkich innych tekstów językowych, np. naukowych czy użytkowych: wiedzę o nich zdobywamy semiotyczną metodą analizowania języka. Można więc powiedzieć, że' nauki o literaturze miały zawsze i mają nadal¹ po części charakter semiotyki stosowanej: semiotyki literatury, semiotyki poezji,. semiotyki' prozy; po części zaś dlatego, że ani biografia pisarzy, ani bibliografia ich dzieł nie są rezultatem zastosowań metod semiotycznych do tek-' stów językowych.

Nie tylko jednak z uwagi na posługiwanie się w nich metodą analizowania języka nauki

0    literaturze przybierają postać semiotyki piś-_: miennictwa. Jest ono przecież tą dziedziną, w której zastosowanie znajduje również inna metoda semiotyczną, mianowicie metoda interpre-. tacji. Każde bowiem dzieło literackie to znak: przeżyć swego autora, znak czasu, panującej mody, kierunku artystycznego, prądu kulturowego, znak przedstawianych w tekście rzeczy

1    zdarzeń. Oprócz tego pozostaje ono pod wpływem innych dzieł, a wiąc innych znaków, oraz innych autorów, a także na inne dzieła i innych twórców oddziałuje. Jest też w pewien sposób przyjmowane przez czytelników, wywiera wpływ na ich upodobania, postawy i zachowania: nadają- oni dzieciom imiona ulubionych bohaterów, ubierają się na wzór popularnych postaci literackich, nawet przeżywają podobne rozterki i uniesienia. Problemy mimesis, czyli naśladowania natury,, zagadnienia fikcji, fantastyki, konwencji literackiej, realizmu, eks-presjonizmu czy impresjonizmu, recepcji literackiej, wpływów i zależności artystycznych — wszystkie one mają charakter semiotyczny. Dlatego nauki o literaturze stały się w dużej" mierze semiotyką literatury, rezultatem zasto-

333.