0026 jpeg

IM' /1 h im t«'«1111< i 111 / i iidiii s. ił Iii ilr poprzez specjalnie przygotowalni in-nt i uk* . np 11 imI i i i l\«|i;«> I > m 1111 ’i ilniir|;o urządzenia. ()krvślon(‘ umiejętno •« i. mrkoniiM /nu* tyłku pi.iktyi nr Inz również i umysłowe*, kształtowa nr hyc' mogą dwinna drogami poprzez wyuczanie algorytmów, czyli najlepszych sposobów czy przepisów postępowania lub na drodze henry stycznej, a więc tzw. metody prób i błędów. Ta druga droga jest warto sciowsza poznawczo i bardziej obiecująca dla ucznia, nie zawsze jednak i nie wszędzie być ona może stosowana (np. ze względu na życie i zdrowie uczącego się lub ze względu na zbyt skomplikowaną obsługę danego urządzenia lub zbyt wysoki jego koszt i możliwość uszkodzenia).

Stosunkowo od niedawna do praktyki oświaty dorosłych wprowadzona została grupa metod kształcenia, zawierających elementy kwalifikujące je do metod silnie aktywizujących, lecz również i wywołujących pożądane przeżycia emocjonalne, a ponadto posiadających też wiele elementów uczenia się przez działanie praktyczne. Jest to grupa tak zwanych gier dydaktycznych. Podstawowe z nich, to inscenizacja, metoda sytuacyj na, metoda przypadku, tzw. burza mózgów oraz tzw. mikronauczanie.

Inscenizacja, jako gra dydaktyczna, jest to odgrywanie przez uczących się określonych ról na podstawie przygotowanej uprzednio sytuacji problemowej. Przygotowując dyspozycje dla każdego uczestnika gry trze Im określić, jakie cele ma on w toku inscenizacji realizować, tj. jakie są je r.o zadania jako grającego daną rolę, jakie ma prawa, jakie obowiązki, co powinien umieć, jak w swojej roli powinien się zachować, jakie przekona nia reprezentować. Ponieważ treścią inscenizacji są zazwyczaj narady, konferencje, zebrania, negocjacje, pożądane jest zachowanie podobnych warunków, w jakich odbywają się one w rzeczywistości. Teksty poszczególnych ról nie istnieją, osoby grające więc swoje role, przy znanych ustaleniach wstępnych, mogą wypaść w nich bardzo różnie i bardzo też różne osiągnąć rezultaty. Przebieg inscenizacji warto zarejestrować na taśmie wideo lub chociaż na taśmie magnetofonowej, ponieważ winna ona, po jej zakończeniu, zostać poddana szczegółowej i wnikliwej analizie. Obiektem takich analiz i ocen winny być w pierwszym rzędzie zachowania poszczególnych osób występujących w danych rolach. Inscenizacja jest więc metodą szczególnie wartościową przy wyrabianiu umiejętności odpowiednich zachowań i działań w kontaktach interpersonalnych w sytuacjach konfliktowych.

Metoda sytuacyjna jest dość podobna do inscenizacji, ponieważ i tułaj obiektem analiz i ocen jest konkretna sytuacja, tyle że sytuację tę prezentuje się uczestnikom w jej kształcie opracowanym przez prowadzącego, a nie powstałym w rezultacie konkretnej inscenizacji. Konkretnie uczest ników tej gry wprowadza się w jakąś złożoną sytuację, za której takim czy innym rozwiązaniem przemawiają jakieś racje „za” i „przeciw”.

Zadaniom ur/ącYch mii; jo«t zrozumieć tę sytuację, podjąć decyzję w .pi.i wie jej rozwiązania, a następnie starać się przewidzieć skutki pociętej decyzji oraz ewentualnie skutki innych możliwych decyzji w tej sprawie Ta złożona sytuacja dotyczy zazwyczaj jakiejś wybranej instytucji, prups społecznej, organizacji, a jej istotą jest konkretny opis konfliktu, kryzysu, awarii itp. Dlatego też niezbędne jest przygotowanie, jako materiałów p«» mocniczych do dyspozycji uczestników, różnego rodzaju: ekspertyz, planów tablic, dokumentów dowodowych, a przede wszystkim możliwie najbiml/i* i szczegółowych opisów danej sytuacji, niekiedy wielostronicowych.

Metoda sytuacyjna, choć pracochłonna dla osoby prowadzącej, jest szczególnie wartościowa w przygotowaniu uczestników' do zawodu, za równo przez to, iż umożliwia spojrzenie na wybrane przedsiębiorstwo czy instytucję jako na określony system, jak i przez to, że nadaje się do rozwi jania myślenia alternatywnego i twórczego stosunku do rzeczywistości Metoda sytuacyjna jest szczególnym przypadkiem nauczania problemu wego, podobnie zresztą jak i tzw. metoda przypadku.

Metoda przypadku polega na rozpatrzeniu przez niewielką grupę uczestników (10-20 osób) opisu konkretnego zdarzenia (czyli przypadku* przedstawionego im najlepiej na piśmie. Od uczestników wymaga się no stępnie odpowiedzi na kilka pytań dotyczących oceny tego zdarzenia luli też niektórych innych kwestii z nim związanych. Uczestnicy mają mu nież prawo do stawiania pytań uzupełniających, bogacących ich wiedz i

0    przebiegu dyskutowanego zdarzenia. Po wyczerpaniu tych pytań ro/.pu czyna się wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania dołączone do npi su przypadku.

Metoda przypadku szczególnie dobrze sprawdza się w kształceniu

1    doskonaleniu zawodowym, ponieważ przy rzetelnym realizowaniu ząjęć tą metodą spodziewać się można następujących korzyści:

-    umożliwienie wykazania się przez uczestników umiejętnościami za wodowymi, gdy ich pozycja zawodowa nie jest zagrożona,

-    wyczulenie uczestników na możliwość istnienia wielu rozwiązań alternatywnych,

-    zaangażowanie się w sytuację przez świadomość ciągłej oceny ze strony kolegów,

-    możliwość zmiany poglądów pod wpływem innych uczestników,

-    kształtowanie samodzielności podejmowania decyzji w warunkach zróżnicowanego dostępu do informacji.

Sprawność w podejmowaniu różnego rodzaju decyzji ćwiczy również tak zwana burza mózgów, zwana inaczej fabryką pomysłów lub metodą odroczonego wartościowania. Jest to w istocie rodzaj techniki zespołowego, twórczego myślenia. Polega ona na wspólnym poszukiwaniu różnego rodzaju rozwiązań problemu, postawionego przed uczestnikami gry przez