0026 jpeg

Im/jiomi iwlnln | i i tv i iimmi wielu i« |<* poprzez h | >« *C'j u 1 n i «* przygotowaną III ' i m i lv i |i 111 • 11 mi ihK« }i* ul. Im i • 11111 • i;o urządzenia Określono umiejętno •iii, tuoknuice/.mo tylko ptakiyi mu* lecz również i umysłowe*, kształtowa iw być mogą dwiema dv(>i:iiim poprzez wyuczanie algorytmów, czyli najlepszych sposobów czy przepisów postępowania lub na drodze heurv 'tycznej, a więc tzw. metody prób i błędów. Ta druga droga jest warto sciowsza poznawczo i bardziej obiecująca dla ucznia, nie zawsze jednak i nie wszędzie być ona może stosowana (np. ze względu na życie i zdrowie uczącego się lub ze względu na zbyt skomplikowaną obsługę danego urządzenia lub zbyt wysoki jego koszt i możliwość uszkodzenia).

Stosunkowo od niedawna do praktyki oświaty dorosłych wprowadzona została grupa metod kształcenia, zawierających elementy kwalifikujące je do metod silnie aktywizujących, lecz również i wywołujących pożądam* przeżycia emocjonalne, a ponadto posiadających też wiele elementów uczenia się przez działanie praktyczne. Jest to grupa tak zwanych gier dydaktycznych. Podstawowe z nich, to inscenizacja, metoda sytuacyjna. metoda przypadku, tzw. burza mózgów oraz tzw. mikronauczanie.

Inscenizacja, jako gra dydaktyczna, jest to odgrywanie przez uczących się określonych ról na podstawie przygotowanej uprzednio sytuacji problemowej. Przygotowując dyspozycje dla każdego uczestnika gry trzeba określić, jakie cele ma on w toku inscenizacji realizować, tj. jakie są je go zadania jako grającego daną rolę, jakie ma prawa, jakie obowiązki, co powinien umieć, jak w swojej roli powinien się zachować, jakie przekona ma reprezentować. Ponieważ treścią inscenizacji są zazwyczaj narady, konferencje, zebrania, negocjacje, pożądane jest zachowanie podobnych warunków, w jakich odbywają się one w rzeczywistości. Teksty poszczę gólnych ról nie istnieją, osoby grające więc swoje role, przy znanych ustaleniach wstępnych, mogą wypaść w nich bardzo różnie i bardzo też różne osiągnąć rezultaty. Przebieg inscenizacji warto zarejestrować na taśmie wideo lub chociaż na taśmie magnetofonowej, ponieważ winna ona, po jej zakończeniu, zostać poddana szczegółowej i wnikliwej analizie. Obiektem lakieh analiz i ocen winny być w pierwszym rzędzie zachowania poszczególnych osób występujących w danych rolach. Inscenizacja jest więc metodą szczególnie wartościową przy wyrabianiu umiejętności odpowiednie h zachowań i działań w kontaktach interpersonalnych w sytuacjach konfliktowych.

Metoda sytuacyjna jest dość podobna do inscenizacji, ponieważ i tułaj obiektem analiz i ocen jest konkretna sytuacja, tyle że sytuację tę pre-/.i nluje się uczestnikom w jej kształcie opracowanym przez prowadzącego, a nie powstałym w rezultacie konkretnej inscenizacji. Konkretnie uczestników tej gry wprowadza się w jakąś złożoną sytuację, za której takim czy innym rozwiązaniem przemawiają jakieś racje „za” i „przeciw".

Zadaniom urząeyrh nii; jest zrozumieć ti; sytuację, podjąć decyzję w mpi.» wie jej m/.wiązunia, a następnie starać sit; przewidzieć skutki podjętej decyzji oraz ewentualnie skutki innych możliwych decyzji w tej sprawie Ta złożona sytuacja dotyczy zazwyczaj jakiejś wybranej instytucji. i:mp.v społecznej, organizacji, a jej istotą jest konkretny opis konfliktu, kryzysu, awarii itp. Dlatego też niezbędne jest przygotowanie, jako materiałów pe mocniczych do dyspozycji uczestników, różnego rodzaju: ekspertyz, planów, tablic, dokumentów dowodowych, a przede wszystkim możliwie najhardziei szczegółowych opisów danej sytuacji, niekiedy wielostronicowych.

Metoda sytuacyjna, choć pracochłonna dla osoby prowadzącej, je i szczególnie wartościowa w przygotowaniu uczestników do zawodu, za równo przez to, iż umożliwia spojrzenie na wybrane przedsiębiorstwo czy instytucję jako na określony system, jak i przez to, że nadaje się do rozwi jania myślenia alternatywnego i twórczego stosunku do rzeczywistości Metoda sytuacyjna jest szczególnym przypadkiem nauczania problemu wego, podobnie zresztą jak i tzw. metoda przypadku.

Metoda przypadku polega na rozpatrzeniu przez niewielką grupę uczestników (10-20 osób) opisu konkretnego zdarzenia (czyli przypadku* przedstawionego im najlepiej na piśmie. Od uczestników wymaga się na stępnie odpowiedzi na kilka pytań dotyczących oceny tego zdarzenia lub też niektórych innych kwestii z nim związanych. Uczestnicy mają rów nież prawo do stawiania pytań uzupełniających, bogacących ich wied/«

0    przebiegu dyskutowanego zdarzenia. Po wyczerpaniu tych pytań ro/.p«» czyna się wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania dołączone do opi su przypadku.

Metoda przypadku szczególnie dobrze sprawdza się w kształceniu

1    doskonaleniu zawodowym, ponieważ przy rzetelnym realizowaniu ząję< tą metodą spodziewać się można następujących korzyści:

-    umożliwienie wykazania się przez uczestników umiejętnościami za wodowymi, gdy ich pozycja zawodowa nie jest zagrożona,

-wyczulenie uczestników na możliwość istnienia wielu rozwiązań alternatywnych,

-    zaangażowanie się w sytuację przez świadomość ciągłej oceny ze strony kolegów,

-    możliwość zmiany poglądów pod wpływem innych uczestników,

-    kształtowanie samodzielności podejmowania decyzji w warunkach zróżnicowanego dostępu do informacji.

Sprawność w podejmowaniu różnego rodzaju decyzji ćwiczy również tak zwana burza mózgów, zwana inaczej fabryką pomysłów lub metodą odroczonego wartościowania. Jest to w istocie rodzaj techniki zespołowego, twórczego myślenia. Polega ona na wspólnym poszukiwaniu różnego rodzaju rozwiązań problemu, postawionego przed uczestnikami gry przez