0000009 (10)

Ryc. 100. Sposób wyczuwania pierścienia pachwinowego powierzchownego.

stych. Pierścień ten u mężczyzn najłatwiej odnaleźć wpuklając skórę mosz-ny opuszką palca do kanału pachwinowego (ryc. 100).

U osobników z silnie rozwiniętą mię-śniówką brzucha możemy prześledzić przebieg brzegu bocznego mięśnia prostego brzucha (m. rectus abdominis) oraz przebiegające na mięśniu poprzecznie smugi ścięgniste (intersectio-nes tendineae).

Pierwsza smuga ścięgnista mięśnia prostego brzucha znajduje się na wysokości wyrostka mieczykowatego, druga w połowie odległości między wyrostkiem mieczykowatym a pępkiem, trzecia — na wysokości pępka. Wyraźną linią łukowatą zarysowuje się dolny brzeg mięśnia piersiowego większego. Poniżej tej linii są widoczne przyczepy mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha {m. obliąuus eztemus abdominis) w postaci zębów, uwypuklających się u góry między przyczepami końcowymi mięśnia zębatego przedniego, a w dole i z boków między przyczepami mięśnia najszerszego grzbietu.

POŁOŻENIE NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH JAMY BRZUSZNEJ Wqtroba i pęcherzyk żółciowy

Wątrobą (hepar) leży głównie w okolicy podżebrowej prawej i w okolicy nabrzusznej oraz częściowo w okolicy podżebrowej lewej. Położenie granic wątroby zależy od akcji oddechowej i wypełnienia narządów sąsiednich. Przy spokojnym oddychaniu górna granica wątroby odpowiada położeniu przepony. Najwyższy punkt wątroby znajduje się po stronie prawej nieco przyśrodkowo od linii sutkowej na wysokości czwartego żebra, po stronie lewej na wysokości piątego żebra.

Rzut dolnego brzegu wątroby przecina w prawej linii łopatkowej jedenaste żebro, w linii pachowej — dziesiąte żebro, w linii środkowo-oboj-czykowej krzyżuje łuk żebrowy. W linii pośrodkowej przedniej ciała leży na granicy górnej i środkowej Vs linii łączącej wyrostek mieczyko-waty z pępkiem. Stąd przechodzi w stronę lewego łuku żebrowego, krzyżując połączenie ósmej i siódmej chrząstki żebrowej. Brzeg dolny kończy się na wysokości piątego żebra w linii środkowo-obojczykowej. Wcięcie pęcherzykowe znajduje się w miejscu skrzyżowania bocznego brzegu

a    b

Ryc. 101. Obraz pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych w cholecystocholangio-grafii: a — pęcherzyk prawidłowy: 1 —ductus hepaticus deiter, 2 — ductus he-paticus sinister, 3 — ductus hepaticus communis, 4 — ductus choledochus, 5 — vesica fellea, 6 — ductus cysticus, 7 — collurn vesicae felleae, 8 — corpus uesicae felleae, 9 — fundus uesicae felleae (wg Daniela: Atlas anatomii rentgenowskiej człowieka); b — pęcherzyk z kamieniami (wg Nagyego).

prawego mięśnia prostego brzucha z lukiem żebrowym, co równa się w przybliżeniu odległości 10—12 cm w prawo od linii pośrodkowej ciała. Wcięcie więzadla obłego rzutuje się w linii pośrodkowej ciała przedniej. Dno pęcherzyka żółciowego wystaje spod łuku żebrowego przy prawym brzegu mięśnia prostego brzucha. Za pomocą cholecystografii doustnej i cholangiografii dożylnej, po wykonaniu odpowiednich zdjęć prawej okolicy podżebrowej, można uwidocznić pęcherzyk żółciowy (vesica jellea) i przewód żółciowy wspólny (ductus choledochus) (ryc. 101 a^ b).

Granice wątroby określamy opukiwaniem. Odgłos opukowy nad wątrobą jest stłumiony, nad płucami jawny, a nad żołądkiem bębenkowy. Określamy stłumienie wątroby względne, odpowiadające całej wątrobie, oraz bezwzględne, świadczące o wielkości części wątroby, bezpośrednio przylegającej do powłok jamy brzusznej i klatki piersiowej. Górna granica stłumienia bezwzględnego odpowiada dolnej granicy płuc i serca, dolna odpowiada rzutowi dolnego brzegu wątroby. W prawej linii sutkowej stłumienie bezwzględne wątroby dochodzi ku górze do szóstego żćbra.

. U dziecka wątroba jest znacznie większa i wystaje spod łuku żebrowego. W postawie pionowej wątroba w porównaniu z pozycją leżącą obniża się przeciętnie o 1 cm.

123