002 (37)

Antagonizm kompetycyjny (konkurencyjny) - konkurencja to dostęp do tego samego receptora między agonistą i antagonistą (ten sam punkt uchwytu działania dwóch leków, z których obydwa mają odpowiednie powinowactwo do receptora, lecz tylko jeden ma wewnętrzną aktywność); wzajemne „wypieranie" się w zależności od aktualnego stężenia (zgodnie z prawem działania mas) lub w zależności od powinowactwa.

•    Antagonizm niekompetycyjny - działanie przeciwne leków o różnych punktach uchwytu działania.

Wyróżniamy następujące rodzaje antagonizmu niekompetycyjnego:

•    Antagonizm allosteryczny - zmiana konfiguracji przestrzennej receptora i wtórnie zmiana jego zdolności powinowactwa i reagowania z agonistą.

Antagonizm czynnościowy (funkcjonalny) - przeciwne działanie leków na czynność danego efektora w wyniku działania na różne receptory tego samego narządu.

•    Antagonizm fizjologiczny - przeciwne działanie leków na czynność organizmu w wyniku działania na różne receptory w różnych narządach.

•    Antagonizm chemiczny - reagowanie chemiczne 2 leków ze sobą.

•    Synergizm (gr. synergia - współdziałanie) jest to zgodne, jednokierunkowe działanie leków na czynność organizmu, przy czym wynik ich działania sumuje się.

*    Jeżeli przy równoczesnym podaniu kilku leków wynik działania jest większy niż suma działania poszczególnych składników, mówimy o potęgowaniu działania farmakologicznego.