0000010 (23)

daje więc iloczyn intensywności (i) przez czas (t), nazywany objętością treningu (U).

U = i: t. Trening charakteryzuje także jego częstotliwość np. w cyklu tygodniowym. Częstotliwość (f) określa więc, ile razy w tygodniu stosowany jest trening.

Podstawową zasadą w regulacji obciążeń treningowych jest stopniowe zwiększanie objętości treningu. Zgodnie z tą zasadą większą objętość treningu można wprowadzić po pełnej adaptacji do obciążeń mniejszych. Konieczność przystosowania tej zasady wynika z możliwości załamania się mechanizmów adaptacyjnych przez stosowanie wysiłków o zbyt dużej intensywności. Rozwój wytrenowania uwarunkowany jest jednak wprowadzaniem systematycznie coraz większych obciążeń.

Uwzględniając oddziaływanie różnych form wysiłków fizycznych na organizm możemy wyróżnić metody treningu: — wytrzymałościowego, — siłowego, — ogólnorozwojowego.

Nas będzie interesował głównie typ treningu wytrzymałościowego, ponieważ w rehabilitacji kardiologicznej nie jest nam potrzebny rozwój siły ani szybkości, ale potrzebna jest nam ogólna wydolność, którą zgodnie z zasadą specyficzności treningu możemy rozwijać przez wysiłki dłuższe, w których czas przeważa nad intensywnością. Najbardziej nadaje się do tego trening typu wytrzymałościowego, trenujący układ krążeniowo-oddechowy. Należałoby przede wszystkim zapytać, co to jest wytrzymałość? Definicja jest następująca: „Wytrzymałość jest to zdolność do długotrwałego wykonywania określonych wysiłków o pożądanej intensywności".

Podstawowym czynnikiem determinującym tę właściwość organizmu jest wydolność fizyczna, charakteryzowana przez potencjał energetyczny, określany maksymalną zdolnością pochłaniania tlenu (Vo₂ max) i maksymalnym długiem tlenowym (Vo₂ d max). Z doświadczeń fizjologiczńych wiemy, że zdolność do wykonywania długotrwałej pracy jest wartością około 30% wartości maksymalnej pochłaniania tlenu. Im większa jest wartość maksymalna pochłaniania tlenu, tym większy procent tej wartości może wykorzystać człowiek w długotrwałym wysiłku.

Należałoby zastanowić się, jakimi metodami treningowymi możemy wyrobić tę pożądaną cechę? Podstawową zasadą każdego procesu nauczania jest powtarzanie będące podstawową metodą treningową stosowaną we wszystkich dyscyplinach sportu. Metoda ta polega na powtarzaniu, w określonych odcinkach czasu, ćwiczeń o różnej intensywności, z optymalnymi przerwami wypoczynkowymi, po których organizm ćwiczącego wraca do stanu wyjściowego. Jest to najstarsza metoda treningowa, nazywana też metodą treningu powtarzanego.

W metodzie tej po każdym ćwiczeniu następuje pełna przerwa wypoczynkowa, prowadząca do całkowitego wypoczynku, stąd też rozpoczynając następie ćwiczenia organizm musi za każdym razem ponownie przystosować się do wymagań danego wysiłku. Trening prowadzony tą metodą zmusza do wielokrotnego przestawiania się ze stapu spoczynkowego do pełnej aktywności wszystkich mechanizmów angażowanych, co jest postawową zaletą tej metody. Zaletą tej metody jest również i to, że pozwala liczyć się z indywidualną reakcją na wysiłek.

Stosowanie optymalnych przerw pozwala na pełny wypoczynek, po którym ćwiczący rozpoczyna następny wysiłek. Stosujemy ją u zawodników początkujących, jest więc także bardzo dobrą metodą dla pacjentów kardiologicznych.

Rozwinięciem tej metody jest metoda treningu interwałowego, której istotą jest dzielenie zasadniczej pracy na mniejsze części, wykonywane wielokrotnie z odpowiednimi przerwami, przy intensywności lub obciążeniu większym od tego, jakie może być wykonane w okresie całej pracy.

Zasadnicza różnica między treningiem interwałowym a powtarzanym polega na stosowaniu odrębnych przerw. W treningu powtarzanym czas przerw pozwala na pełny wypoczynek. W treningu interwałowym istnieje tendencja do skracania przerw lub zwiększania obciążenia w kolejnych odcinkach pracy. Takie postępowanie nie pozwala na całkowity wypoczynek i każdy następny wysiłek jest wykazywany na tle nie zlikwidowanych objawów zmęczenia. W związku z tym zmiany fizjologiczne, jakie zachodzą w czasie tego rodzaju pracy, stopniowo nasilają się. Metoda ta znalazła zastosowanie w indywidualnym treningu pacjentów kardiologicznych na ergometrze rowerowym, na etapie rehabilitacji poszpitalnej — w ośrodkach uzdrowiskowych i ambulatoriach rehabilitacji kardiologicznej.

Metoda treningu ciągłego polega na stosowaniu dłuższych wysiłków, ale przy stosunkowo mniejszym obciążeniu. Ma ona także zastosowanie w treningu pacjentów kardiologicznych.

Znaczenie ćwiczeń przygotowawczych (rozgrzewka) na przebieg procesów fizjologicznych

Zapewne wszyscy nie raz słyszeliśmy, że sportowcy przed zawodami przeprowadzają „rozgrzewkę".

Co to jest rozgrzewka i jakie ma znaczenie? Praktyka rozgrzewki jest szeroko stosowana w życiu codziennym i polega

21