62
I. Teoria granic
5) Wychodząc znowu od dwóch liczb dodatnich a i b {a>b), utwórzmy tym razem kolejno średnie arytmetyczne i średnie harmoniczne(1):
a+b |
hx |
2 ab |
2 ’ |
a + b | |
a i +6i |
A |
2flr b\_ |
2 ’ |
al+bl | |
On + bn 2 ’ |
bn+i |
2 On bn On + bn |
Na podstawie znanej nam już nierówności ~(a f b)> Vab (przy a+b) otrzymujemy
/a + b\2 a + b lab
I-I > ab, czyli --
a więc średnia arytmetyczna jest większa od średniej harmonicznej, a obie średnie zawierają się pomiędzy liczbami wyjściowymi. Stosując tę uwagę do an i b„, otrzymujemy
On^ an + i> bn +1^> b„.
Zupełnie podobnie jak w przykładzie poprzednim przekonujemy się, że oba ciągi {a„} i !b„} dążą do wspólnej granicy c, którą można by nazwać średnią arytmetyczno-harmoniczną liczb a i b.
Tutaj jednakże granica c wyraża się prosto przez a i b. Mamy bowiem Cj =ab, a ponieważ podobnie a„ + 1b„+1=a„b„, więc wnioskujemy, że przy wszystkich wartościach n
anb„=ab.
Przechodząc do granicy, otrzymujemy
c
=y/ab,
tj. średnia arytmetyczno-harmoniczna dwóch liczb jest po prostu ich średnią geometryczną.
6) Przytoczymy teraz przykład bardziej złożony.
Wychodząc od pewnej liczby rzeczywistej c, przyjmijmy Xi=ic, a następne wyrazy ciągu {*„} określmy przez indukcję wzorem
Zbadamy teraz zagadnienie zbieżności tego ciągu przy dwóch różnych założeniach o c.
Zauważmy, że gdybyśmy już wiedzieli, że istnieje skończona granica
(2) a=limx„,
to można by ją znaleźć bez trudu. Wystarcza przejść do granicy w równości (1) określającej nasz ciąg, aby otrzymać
2
ca ,
«=—+—, czyl‘ a —2a+c=0.
O Liczba c nazywa się średnią harmoniczną dwóch liczb dodatnich a i b, jeżeli jej odwrotność 1/c jest średnią arytmetyczną dla odwrotności 1 ja i 1 Ib: