532 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu
prostowana, oparta na wałku podłożonym pod kolano i przyległe odcinki uda i podudzia. Zacisk pneumatyczny nałożony na udzie.
1. Cięcie wzdłuż tylnego zarysu tractus iliotibialis zaczyna się ok. 5 cm powyżej szpary stawowej i przebiega skośnie ku dołowi i ku przodowi 5—7 cm poniżej stawu kolanowego. Dolny przyczep pasma biodrowo--piszczelowego odcina się częściowo od piszczeli i odchyla ku przodowi. Staw piszczelowo-strzałkowy otwiera się od przodu ku tyłowi i po przecięciu wszystkich połączeń z piszczelą, górny koniec strzałki łącznie
Hyc. 25y. Złamanie tylnych 2/a bocznego kłykcia piszczeli: a — stan przed zabiegiem; b — cięcie do otwartego nastawienia złamania — przez skórę od tyłu i boku; c — stan po uniesieniu kłykcia.
z więzadłem pobocznym i przyczepem mięśnia dwugłowego uda (m. biceps femoris) odciąga się ku tyłowi. Jeżeli odciąganie nie udaje się, przecina się strzałkę około 6 cm poniżej jej szczytu poprzecznie od przodu ku tyłowi.
2. Torebkę stawową i bliznę pokrywającą miejsce złamania przecina się poprzecznie ok. 1 cm powyżej szpary stawu kolanowego. Po rewizji stawu i zorientowaniu się w przebiegu górnej płaszczyzny złamanego kłykcia, odłuszcza się tkanki miękkie od tylnej powierzchni złamanego odcinka i podkłada pod niego wygiętą szeroką podważkę. Odłamaną część przecina się w odległości 1,5—2 cm i równolegle do jej powierzchni stawowej, od tyłu i boku ku przodowi i ku wewnątrz do poziomu pierwotnego złamania, nie wyjmując dłuta a przywodząc podudzie — unosi się część nadciętą ku górze do zetknięcia się jej powierzchni z bocznym kłykciem kości udowej. Powstały w ten sposób ubytek wypełnia się klinem z kości konserwowanej lub kości wdasnej chorego.
3. Torebkę stawową zeszywa się katgutem, więzadła stawu piszczelo-wo-strzałkowego i pasmo biodrowo-piszczelowe przyszywa się na miejsce
jedwabiem. Kończynę ustala się w lekkim zgięciu w kolanie, podudzie w przywiedzeniu w opatrunku gipsowym sięgającym od pachwiny do końców palców, na 4 tygodnie.
Statyczne ćwiczenia mięśni rozpoczyna się w najbliższych dniach po zabiegu. Po tygodniu chory może chodzić o kulach bez obciążania kończyny. Po 6 tygodniach zdejmuje się gips i rozpoczyna ruchy czynne i bierne. Pełne obciążenie dopuszczalne jest po 10—12 tygodniach.
e. Złamania przyśrodkowego kłykcia kości piszczelowej
Złamanie takie powstaje przy upadku z wysokości na kończynę lekko zgiętą w kolanie przy podudziu lub całej kończynie przywiedzionej, np. upadek z wysokości, zeskoczenie z wozu itp. Przy podudziu ustalonym na podłożu ciężar ciała przenosi się przez kość udową na tylny odcinek nasady piszczeli, przy czym przyśrodkowy kłykieć kości udowej odbija część przyśrodkową nasady piszczeli lub rozszczepia ją. Złamanie jest zazwyczaj wieloodłamowe.
Ryc. 259. Złamanie przyśrodkowego i nadłamanie bocznego kłykcia; zespolenie prętami Rusha: a — nastawienie klamrą autora; 6, c — technika wbijania prętów
Rusha.