486 Urazowe uszkodzenia narządu ruchu
Leczenie polegało na wyprostowaniu kończyny na wyciągu i zagipsowa-niu. Stan po wygojeniu pokazuje ryc. 231 a. Przednia część kłykcia przyśrodkowego łącznic z kłykciem bocznym jest przesunięta ku górze i przodowi i obrócona około osi poprzecznej. Skrócenie kończyny wynosi 2Vi cm. Schodek na kłykciu przyśrodkowym uniemożliwia pełne wyprostowanie kolana. Mięśnie podudzia są zanikłe. Brak ruchów w stopie. Zaburzenie czucia w zakresie nerwu strzałkowego.
Podobne wypadki należy wcześnie leczyć operacyjnie.
Technika zabiegu (ryc. 231). 1. Z cięcia łukowatego Textora na pozio-
Ryc. 231. Fractura supra- et transcondylica: a — stan przed zabiegiem; b, c — zespolenie śrubkami i grotami Steinmanna.
mie szpary stawowej otwiera się staw, {przecinając torebkę poziomo tuż powyżej łąkotek stawowych. Rzepkę unosi się ku górze, więzadło czepkowe odchyla ku dołowi.
2. Kłykieć przyśrodkowy zespala się z tylną jego częścią za pomocą 1 lub 2 śrubek wprowadzonych od przodu, bocznie od facies patellaris, w odłamek tylny.
3. Oba kłykcie dostosowuje się do siebie i zespala w docisku śrubą wprowadzoną przez kłykieć boczny poziomo w masę przedniego odłamka kłykcia przyśrodkowego (ryc. 231 b).
4. Pociągając za kończynę zgiętą w kolanie pod kątem rozwartym podsuwa się nasadę pod dolny koniec trzonu, dbając o to, by przednie zarysy jossa patellaris były dokładnie dostosowane. Ustawienie to zabezpiecza się wygiętą płytką typu Eggersa, łączącą od strony bocznej trzon z nasadą. Montaż powinien być możliwie stabilny i dokładny celem umożliwienia choremu wczesnego rozpoczęcia ruchów (ryc. 233).
5. Odłamany dolny biegun rzepki usuwa się a właściwe więzadło rzepki przyszywa do jej rannej powierzchni jedwabiem lub cienkim drutem szwami materacowymi.
Gips, przy lekko zgiętym kolanie, sięga od pępka do końców palców, na 4—6 tygodni. Następnie stosuje się szynę uniwersalną autora umożliwiającą doraźny ruch bierny kolana oraz ćwiczenia i galwanizację mięśnia czworogłowego. W gipsie chory może poruszać się o kulach bez obciążenia kończyny już pod koniec pierwszego tygodnia. Po zdjęciu gipsu, po 4—6 tygodniach od operacji, wskazana jest systematyczna rehabilitacja kolana oraz chodzenie o kulach z częściowym obciążeniem kończyny. Pełne obciążenie dopuszczalne jest po stwierdzeniu zrostu w miejscu złamania (10—12 tygodni).
W przypadkach wygojenia się złamania z przemieszczeniem, przy zachowanej osi kończyny, ograniczenie ruchu zgięcia względnie wyprostu powodują progi kostne na powierzchniach stawowych w następstwie niedokładnego nastawienia końców stawowych (ryc. 232).
W przypadkach tego rodzaju znaczną poprawę czynności kończyny można uzyskać przez cheilotomię — usunięcie ograniczających ruch występów kostnych. Nadmiar tkanki kostnej w miejscach nie stykają
cych się z powierzchnią dźwigającą drugiej kości, zdłutowmje się. Jeżeli natomiast zachodzi niebezpieczeństwo zrośnięcia się ze sobą dwu rannych powierzchni lub niebezpieczeństwo powstania wtórnych zmian zniekształcających w następstwie ścierania się chrząstki jednej kości o chropowatą powierzchnię kości drugiej — wskazana jest chcilotomia podchrzęst-na: w tym celu najpierw oddłuto-wuje się z wystającej części kłykcia chrząstkę stawową z cienką warstwą kości podchrzęstnej w postaci językowatego płata, uszy-pułowanego dogłowowo (jak w nieodprowadzalnym zwichnięciu
Ryc. 232. Wadliwie zgojone złamania przez- i nadkłykciowe: a — stan przed zabiegiem; b — cheilotomia subchondralna.