0000047 (8)

Urazowe uszkodzenia narządu ruchu

odtwarzają wiązadło bierne w zasadniczej jego najprostszej czynności, drudzy — w oparciu o dokładne studium mechaniki stawu w danych warunkach — dążą do odtworzenia dynamicznych właściwości wiązadła przez wytworzenie wiązadeł o charakterze czynnym: napięcie wiązadła jest związane z czynnym napięciem zastępującego je mięśnia lub powięzi.

Sposób ostatni propagowany po wojnie przez autorów anglosaskich (Helfet, Hauser, Augustine) jest u nas w różnych odmianach w użyciu jeszcze z okresu przedwojennego. Plastyki wiązadeł wykonuje się, jeżeli mimo systematycznie przeprowadzonej rehabilitacji mięśnie nie są w stanie ustabilizować kolana.

d. Uszkodzenia pobocznych wiązadeł kolana (Lesiones lig. collateralis genus)

Według Abbotta, gwałtowne odwiedzenie podudzia przy kończynie wyprostowanej w kolanie rozrywa względnie odrywa piszczelowe wiązadło poboczne oraz przednie wiązadło krzyżowe. Odwiedzenie podudzia, przy zgiętym kolanie, uszkadza tylko wiązadło poboczne. Brak nadmiernego odwiedzenia podudzia przy kolanie wyprostowanym nie wyklucza uszkodzenia wiązadła pobocznego. O uszkodzeniu tego wiązadła świadczy możliwość nadmiernego odwiedzenia podudzia przy kolanie lekko zgiętym (Abbott). W uszkodzeniach tylko strzałkowego wiązadła pobocznego nadmierne przywiedzenie podudzia jest możliwe również dopiero po zgięciu kolana. Rozpoznanie powinno być potwierdzone zdjęciem rtg wykonanym w niedużym zgięciu w kolanie.

e. Wczesny szew piszczelowego wiązadła pobocznego (Lig. collaterale tibiale)

Piszczelowe wiązadło poboczne składa się wg badań 0’Donoghue, z dwu pasm: wewnętrznego — przyczepiającego się bliżej powierzchni stawowej i stanowiącego wzmocnienie torebki, w którą jest wrośnięte, oraz zewnętrznego (ryc. 234), przyczepiającego się dalej od powierzchni stawowej. Zależnie od mechanizmu urazu, wiązadło może ulec całkowitemu oderwaniu od kości udow-ej i przerwaniu na wysokości szpary stawm-wej. wewnętrzne pasmo może być przerwane na poziomie szpary stawkowej a równocześnie zewnętrzne oderwane u dołu od piszczeli itp. Te ciężkie obrażenia mogą łączyć się z oderwaniem przyśrodkowej

Uszkodzenia stawu kolanowego

495

ląkotki i uszkodzeniem przedniego więzadła krzyżowego ("uńhappy triad” wg 0’Donoghue).

Ponieważ dokładne rozpoznanie przed operacją nie zawsze jest możliwe, wskazana jest rozległa rewizja stawu. Staw należy odsłonić z cięć dających się w miarę potrzeby przedłużać ku górze i ku dołowi. Dobry dostęp zarówno do więzadła pobocznego jak krzyżowego daje sposób 0’Donoghue.

Technika zabiegu (ryc. 235). Chory leży na plecach, kończyna odwiedziona i skręcona na zewnątrz i nieco zgięta w kolanie, oparta na ławeczkach stołu. Znieczulenie ogólne i pneumatyczny zacisk na udzie lub miejscowa infiltracja tkanek ^l/*% R. N. A.

1.    Skórę i powięź powierzchowną przecina się

w kształcie litery S. Cięcie zaczyna się na nadkłyk-ciu przyśrodkowym i schodzi lekkim łukiem ku szparze stawowej na linii piszczelowego więzadła pobocznego i stąd ku przodowi i dołowi do przyśrodkowej krawędzi piszczeli, 7—8 cm poniżej stawu kolanowego (rye.235 a). Brzusiec mięśnia krawieckiego odciąga się ku tyłowi, co umożliwia dokładne zorientowanie się w obrażeniach obu pasm więzadła pobocznego (ryc. 235 b).    _{Ryc 234 Anatomia}

2.    Przedni płat skóry odciąga się ku przodowi piszczelowego wię-i ku górze i' przecina torebkę i maziówkę wzdłuż zadła pobocznego, przyśrodkowej krawędzi rzepki, odsłaniając przyczepy więzadeł krzyżowych i łąkotkę przyśrodkową. Jeżeli łąkotka jest oderwana od torebki stawowej i przemieszczona ku wnętrzu stawu, odcina się jej przedni przyczep od piszczeli i pociągając za niego i odwodząc podudzie odsłania się i odcina od torebki resztę łąkotki i wyjmuje

ją-

Jeżeli łąkotka nie jest odłuszczona od torebki, ale zaklinowana między kłykciami łącznie z końcem oderwanego więzadła pobocznego, nie

usuwa się jej.

Więzadło przerwane w trakcie jego przebiegu zeszywa się szwem materacowym jedwabiem. Na oderwany koniec więzadła nakłada się również szew materacowy. Końce nitek przeprowadza się podokostnowo przez łożysko więzadła i dociąga przy kolanie zgiętym do kąta rozwartego. Jeżeli więzadło uległo oderwaniu łącznie z odłamkiem kostnym, zeszywa się oderwany odłamek z jego łożyskiem cienkim drutem, przeprowadzonym śródkostnie. Po zeszyciu torebki stawowej i skóry unieruchamia się kończynę w ustawieniu odciążającym zeszyte więzadło, na 4—6 tygodni.